Your slip is showing: Γλωσσικές και μεταφραστικές γκάφες (και μικρολαθάκια)

Νομίζω πως το παρακάτω είναι το άκρον άωτον. Ο Κινέζος έβαλε στη μηχανή μετάφρασης προς τα αγγλικά την κινέζικη λέξη εστιατόριο (can1ting1), κάτι συνέβη, η μηχανή τού έβγαλε αποτέλεσμα Tranlate server error (κι αυτό ακόμα, λάθος...), αυτός το εξέλαβε για μετάφρασμα της λέξης, και το ανάρτησε τάλε κουάλε πάνω από την είσοδο του εστιατορίου:

http://languagelog.ldc.upenn.edu/myl/TranslateServerError.jpg

Αυτό το έχει ήδη αναφέρει (προφανώς unbeknownst to you) o sarant σ'αυτό εδώ το φόρουμ:

http://www.lexilogia.gr/forum/showpost.php?p=18613&postcount=79
 
Α, ναι. Προφανώς δεν το 'ξερα, ευχαριστώ. Ε, ας πετάξουν το δικό μου οι αρμόδιοι!
 
Στη σημερινή Ελευθεροτυπία, συνέντευξη του Χάουαρντ Ζιν στον Χρόνη Πολυχρονίου.
Ερώτηση: Πώς εξηγείτε, λοιπόν, ότι ο νέος πρόεδρος θα περιβάλλεται κυρίως από "Κλιντονικούς;" και απαντάει ο (μεταφραστής του) Ζιν: Ο άνθρωπος το παίζει ασφαλής. Είναι ένα άτομο που φοβάται ότι, αν μετατοπιστεί από το κέντρο, θα δεχθεί κριτική.
Προφανώς εδώ ο Ζιν είπε he plays it safe.
Έχει και άλλα ωραία, και το περίεργο είναι ότι πολλά απ' αυτά είναι στις ερωτήσεις, όχι στις απαντήσεις. Δηλαδή, μοιάζουν με back translation οι ερωτήσεις, ή πάντως είναι περίεργες:
- Ο Μπιλ Κλίντον ήταν ωστόσο ο αγαπημένος της χρηματοοικονομικής ελίτ και ο πρόεδρος που αποσυναρμολόγησε ουσιαστικά το κράτος πρόνοιας (το αποσυναρμολόγησε μοιάζει να είναι το dismantle the welfare state)
Και παρακάτω:
- Τι θεωρείτε λοιπόν "το καλύτερο" που προσέφερε η Αμερική στον κόσμο στη διάρκεια του 20ού αιώνα;
(γιατί είναι η φράση το καλύτερο σε εισαγωγικά και γιατί είναι κουτσή και δεν συνοδεύεται π.χ. από τη λέξη "πράγμα" ή τέλος πάντων γιατί δεν έχουμε κάτι πιο καθωσπρέπει τύπου 'ποια είναι η μεγαλύτερη συνεισφορά των ΗΠΑ...'; )
και
- Πριν από όχι πολύν καιρό διάβασα μια συνέντευξή σας....(κι εγώ μετά από όχι πολύ καιρό άρχισα να εκνευρίζομαι)
και η τελευταία ωραιότατη ερώτηση:
- Προβλέψεις για το τι μπορεί να περιμένει τις ΗΠΑ στον δρόμο μπροστά; (γιατί και πίσω; )

Τι έπαθαν εκεί στην Ελευθεροτυπία; Δεν μπορούν ούτε τον εαυτό τους να μεταφράσουν;
 
Δεν μπορούν ούτε τον εαυτό τους να μεταφράσουν;

Μήπως αυτός ο Πολυχρονίου ζει μονίμως στο εξωτερικό και γι' αυτό; Έχω προσέξει και τους ανταποκριτές της ΕΤ στις ξένες πρωτεύουσες να λένε διάφορους ξενισμούς (παραδείγματα δεν θυμάμαι τώρα).
 

nickel

Administrator
Staff member
Έτσι είναι εδώ και πολλές ώρες — δεν ξέρω αν θα το βρείτε έτσι εσείς. Πάντως, τέτοιο χοντρό ορθογραφικό λάθος, δυο φορές στη σελίδα και μάλιστα σε τίτλο, δεν θα βρείτε συχνά σε σελίδα του BBC.

Η θρησκευτικότητα είναι βεβαίως religiosity. Θα πίστευε κανείς, έτσι που έχουν το ανορθόγραφο *religosity μέσα σε εισαγωγικά, ότι έτσι το βρήκαν στη μελέτη και δεν εντόπισαν το λάθος. Ωστόσο, η μελέτη στην οποία αναφέρονται, το γράφει σωστά.
 

Attachments

  • Religosity.pdf
    129.4 KB · Views: 225
Δεν καταλαβαίνω τι εννοείς νίκελ. Στις ειδήσεις του BBC εγώ βρίσκω τουλάχιστον ένα λάθος κάθε μέρα (και συνήθως είναι και πιο χοντρά: π.χ. λέξεις που λείπουν).
 

nickel

Administrator
Staff member
Τι να σου πω; Αυτό με εντυπωσίασε γιατί είναι το κύριο θέμα της είδησης, το έχει δύο φορές, τη μία σε τίτλο, και το βάζει μέσα σε εισαγωγικά. Οπότε αναρωτιέσαι: είναι λάθος ή φτιάξανε κάποιον περίεργο νέο όρο; Αναγκάστηκα λοιπόν να βρω τη μελέτη για να βεβαιωθώ ότι δεν μας προέκυψε νέος όρος. Έτσι που το σερβίρουν, πολλοί θα φύγουν με αυτή την εντύπωση.

Πάω να τους πω να το διορθώσουν.
 

nickel

Administrator
Staff member
Η αναπαραγωγή της αμοιβάδας

Οι αμοιβάδες αναπαράγονται, λέει, με διχοτόμηση. Κάθε αμοιβάδα διχοτομείται και δίνει δύο αμοιβάδες. Οι δύο μάς δίνουν τέσσερις και ούτω καθεξής – και θα πρέπει επειγόντως να έρθει ο panadeli να μας εξηγήσει γιατί δεν έχει γεμίσει αμοιβάδες ο κόσμος όλος.

Το όνομά της το πήρε από άλλη ιδιότητά της, τη συνεχή αλλαγή. Η αμοιβή ήταν η αλλαγή και μετά η ανταλλαγή και μετά η ανταπόδοση, η αποζημίωση, η ανταμοιβή. Και το ρήμα ήταν αμείβω. Λέμε και ξαναλέμε: προσοχή, αμοιβή αλλά αμείβω. Άρα και αμειβόμενος.

Βγήκε λοιπόν την Κυριακή στις ειδήσεις ότι η Αντζελίνα Τζολί είναι η καλύτερα αμειβόμενη ηθοποιός του Χόλιγουντ.

Κάποιος μεταφραστής κάποιου πρακτορείου το έκανε αυτό «αμοιβόμενη». Και από την Κυριακή μέχρι σήμερα, με τη διαδικασία του πολλαπλασιασμού της αμοιβάδας, οι αντιγραφείς των μέσων και του διαδικτύου γέμισαν τον κόσμο όλο με πάνω από χίλιες *αμοιβόμενες Τζολί. Με πρώτη πρώτη την Καθημερινή (βλ. συνημμένη φωτογραφία). Μόνο 47 σελίδες το έχουν σωστά, αμειβόμενη!
 

Attachments

  • Jolie.jpg
    Jolie.jpg
    98.3 KB · Views: 243

curry

New member
Η "Καθημερινή" που όλοι αγαπήσαμε ξαναχτυπά:

Περισσότερα από 1.000 είδη πανίδας και χλωρίδας, μεταξύ των οποίων η μεγαλύτερη αράχνη κυνηγός και ο βραχώδης αρουραίος του Λάος, ανακαλύφθηκαν στη Μεγάλη Περιοχή του ποταμού Μεκόνγκ στη νοτιοανατολική Ασία από το 1997 μέχρι το 2007, ανακοίνωσε σήμερα η WWF.

Και το αγγλικό κείμενο (μάλλον και η πηγή του συντάκτη):
Over a thousand new species have been discovered in the Greater Mekong Region of Southeast Asia in just the last decade, according to a new report launched by WWF.

Φυσικά, η κοκκινισμένη απόδοση είναι πταίσμα μπροστά στον ... βραχώδη αρουραίο. Στα αγγλικά ονομάζεται Laotian rock rat, επιστημονικά Laonastes aenigmamus. Στην ελληνική Wikipedia εμφανίζεται ως λαονάστης, δεν ξέρω αν είναι σωστό, δεν έχω χρόνο να ψάξω, αλλά βραχώδης ο αρουραίος; Μην είναι και λασπώδης;
Η δε "αράχνη κυνηγός" λέγεται huntsman spider. Ένα απλό χτυπηματάκι στο google μάς οδηγεί στην wikipedia όπου βλέπουμε, αν μη τι άλλο, τη ρημάδα την επιστημονική ονομασία. Στα ελληνικά, "αράχνη κυνηγό" δεν βρήκα στο google. Και πάλι, δεν έχω χρόνο να ασχοληθώ, και ούτε δουλειά μου ήταν να γράψω αυτό το κομμάτι. Αλλά, όσα παραθέτω τα βρήκα μέσα σε 5' λεπτά: τόσο χρόνο θα έχανε ο συντάκτης αν απλά χτυπούσε τα δύο ονόματα στο google.

Βέβαια, εδώ δεν του έκοψε ότι greater δεν ισούται με great ή big ή δεν ξέρω 'γω τι...
 

curry

New member
Χαχαχαχαχαχαχαχαχαχαχαχα! Αν και δεν χρειάζεται να το γράψω, ακούγομαι σε όλο το λεκανοπέδιο! Άψογο!
*αν και αυτός είναι σίγουρα λασπώδης - μην σου πω γλοιώδης...
 

nickel

Administrator
Staff member
Και αφού συνήλθαμε...

Αυτή η περιοχή του Μεκόνγκ υποτίθεται ότι επισήμως λέγεται The Greater Mekong Subregion (με ολοδική της βραχυγραφία, GMS), το οποίο θα ήταν «η Μείζων Υποπεριοχή του (ποταμού) Μεκόνγκ». Όταν κάποιος τα θεωρεί βαριά αυτά τα επιστημονικά, μπορεί να γράψει για «την ευρύτερη περιοχή του Μεκόνγκ».

Η αράχνη είναι δύσκολο να αποδοθεί με το επιστημονικό της όνομα (Σπαρασσίδες). Δεν ενοχλεί, συνηθίζεται άλλωστε, η μετάφραση του αγγλικού (αράχνη-κυνηγός). Να και στα ιταλικά: ragni cacciatori.

Ο ποντικός προκαλεί πονοκεφάλους. Δεν έχουν αποφασίσει αν είναι ποντικός, αρουραίος, σκίουρος ή σκαντζόχοιρος χωρίς αγκάθια. Όπως λέει εδώ, όπου πολύ ωραία τον μεταφράζει «αρουραίο των βράχων», είναι συγγενής του «ινδικού *χειριδίου (!) και του τσιντσιλά» (μου το χάλασε...). Διαβάζω ότι το όνομά του προέρχεται από την πέτρα (ο λάας, του λάος — και δεν έχει σχέση με το Λάος ή τον ΛΑΟΣ) και το «νάστης» (κάτοικος, οικιστής, βλ. και μετανάστης). Οπότε καλό είναι το επίσημο λαονάστης. Για το aenigmamus δεν ξέρω τι να πω, ίσως aenigmatomus θα ήταν καλύτερο. Και για τις απλές μεταφράσεις, υπάρχει και το βραχόβιος.

Δυστυχώς, με τη μέθοδο της αναπαραγωγής των αμοιβάδων, δεν αποκλείεται να μας κατακλύσουν και οι *βραχώδεις αρουραίοι...
 

curry

New member
Η αράχνη είναι δύσκολο να αποδοθεί με το επιστημονικό της όνομα (Σπαρασσίδες). Δεν ενοχλεί, συνηθίζεται άλλωστε, η μετάφραση του αγγλικού (αράχνη-κυνηγός). Να και στα ιταλικά: ragni cacciatori.

Προσωπική άποψη: δεν συμφωνώ να μεταφράζεται η ονομασία ενός ζώου/ εντόμου/ φυτού από τα αγγλικά (ή όποια άλλη γλώσσα) στα ελληνικά έτσι ξερά, αλλά δεν θα επεκταθώ τώρα.
Επίσης, στις συγκεκριμένες περιπτώσεις, όπου είναι εμφανές ότι δεν έψαξε τίποτα ο συντάκτης, μπορεί κάλλιστα να υπήρχαν ήδη ονομασίες και αβασάνιστα να προχώρησε στην εφεύρεση νέων ειδών!
Νομίζω ότι τις ονομασίες των ζώων/ φυτών κλπ είναι καλύτερα να τις αφήνουμε στους ειδικούς ή και ακόμα καλύτερα, να συνεργάζονται οι δύο κοινότητες (επιστημονική/ μεταφραστική).
Μια εύκολη λύση για τον μεταφραστή είναι να πει "η αράχνη/ ο αρουραίος/ ο ό,τι να 'ναι του είδους/ της οικογένειας τάδε" και να ξεμπερδεύει, χωρίς να μπορεί να τον κατηγορήσει και κανείς (επιστήμονας, μεταφραστής, περιπτεράς κλπ).
Επιστρέφω στο μπουντρούμι...
 

nickel

Administrator
Staff member
Για τις μεταφράσεις αυτές (ζώων και φυτών) θα πρέπει να ανοίξουμε ένα νήμα (αφού βγεις από το μπουντρούμι).

Τώρα, όποιος έβλεπε το «Fatous olous» και πληροφορήθηκε ότι οι κλοπές στα σουπερμάρκετ φτάνουν στο ποσοστό 22% (στοιχεία πρώτου εξαμήνου 2008), μπορεί να το ξεχάσει. Θα πρέπει να γίνεται συχνό πλιάτσικο στα σουπερμάρκετ για να φτάσουμε σε τέτοια ποσοστά. Απλώς κάποιος συνεργάτης εκεί διάβασε κάτι σαν κι αυτό που γράφει στο Lifo, ότι κατά 21,87% ανέβηκαν οι κλοπές στα σουπερμάρκετ. Άλλο «κατά», άλλο «στο». Άλλωστε, η είδηση συνοδεύεται από το στοιχείο ότι από το shoplifting χάνεται το 2% του τζίρου των σουπερμάρκετ.
 

nickel

Administrator
Staff member
Για να μη μένουν αναπάντητες κάποιες απορίες:

Ερώτηση: Πότε ήταν ο Μεσαίωνας;
Απάντηση: Στη Μέση Ανατολή.

Le cas de la régression est illustré par celui de l’Empire romain. Comme on le sait aujourd’hui, ce ne sont pas les barbares qui ont provoqué sa chute, mais le fait qu’il a été incapable de se transformer et de résoudre ses problèmes économiques. A l’inverse, la naissance des sociétés historiques, il y a dix mille ans au Moyen-Orient, avec le passage de petits groupes nomades de chasseurs-ramasseurs à l’agriculture et leur sédentarisation dans le cadre de villages..., constitue un exemple réussi de dépassement d’un système d’organisation trop compartimenté ou dispersé pour résoudre les problèmes posés par une grande concentration de population.

Από παλιά τα λέει αυτά ο Μορέν.

Και στην Ελευθεροτυπία.
 

nickel

Administrator
Staff member
Ρωτάει στο Fifty-Fifty (άλλο τηλεπαιχνίδι αυτό):

Σε ποια πολιτεία των ΗΠΑ βρίσκεται η πόλη Βανκούβερ;
Α. Ουάσινγκτον Β. Φλόριντα.

Και ποιος #$%^& για το Βανκούβερ της Αμερικής; Σ' ένα παιχνίδι που παίζουν (και) νεαρά παιδιά, μήπως οι ερωτήσεις πρέπει να περιορίζονται στο Βανκούβερ του Καναδά; Ή μήπως οι υπεύθυνοι των ερωτήσεων έβαλαν τρικλοποδιά στον εαυτό τους;
 

nickel

Administrator
Staff member
Μα πού ψωνίζουν πληροφορίες; Μάθαμε σήμερα στο Fifty-Fifty ότι πρωτεύουσα της Σκοτίας είναι η... Γλασκόβη / Γλασκώβη. Την ορθογραφία δεν τη θυμάμαι, τη βλακεία θυμάμαι. Το Εδιμβούργο, παλικάρια, το Εδιμβούργο!
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Η κοτσάνα της ημέρας από την Espresso, για να γελάσει λίγο το χειλάκι μας.

Αλλωστε, η ξανθιά παρουσιάστρια και στο παρελθόν ακολούθησε αυτή την τακτική. Τι εννοούμε; Δεν ανακοίνωσε (απ' τον πρώτο μήνα της κύησης) καμία από τις τρεις εγκυμοσύνες της. Περίμενε πρώτα τον τρίτο μήνα και στη συνέχεια έσπευδε να κάνει σχετικές δηλώσεις.
 
Γιατί είναι κοτσάνα; Προφανώς την ειρωνεύονται. Ότι δηλαδή με το που έκλειναν οι τρεις μήνες, την άλλη μέρα, πρωί πρωί στις έξι, το έλεγε παντού.
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Όχι, δεν την ειρωνεύονται. Όλο το άρθρο είναι γεμάτο ύμνους. Απλώς κάτι δημοσιογραφάκια έχουν αναγάγει το "σπεύδω, έσπευσα" σε συνώνυμο του "κάνω".

Edit: Δηλαδή, καταλαβαίνω ότι ήθελε να πει, "περίμενε να φτάσει στον τρίτο μήνα και τότε άρχιζε να κάνει σχετικές δηλώσεις".
 
Last edited:
Top