metafrasi banner

tell that to the marines, tell it to the marines = αλλού αυτά, αλλού να τα πεις αυτά

nickel

Administrator
Staff member
Το επίθετο marine σημαίνει ναυτικός (και θαλάσσιος ή θαλασσινός), το λένε και τα λεξικά (marine insurance = ναυτική ασφάλιση, marine biology = θαλάσσια βιολογία κ.ο.κ.), αλλά το ουσιαστικό είναι ο πεζοναύτης. Κάποτε σήμαινε και σκέτος ναύτης, σημαίνει ακόμα το ναυτικό (σε λόγιες χρήσεις), αλλά άλλο sailor, seaman ή και mariner (βλ. The Rime of the Ancient Mariner, Η μπαλάντα του γέρου ναυτικού του Κόλεριτζ) και άλλο marine. Σ' αυτή τη διαφορά βασίζεται και ο ιδιωματισμός Tell it to the marines, Αλλού (να τα πεις) αυτά. Οι πρώτοι πεζοναύτες, οι Βρετανοί Royal Marines, νεοσύλλεκτοι στρατιώτες που τους έστελναν να υπηρετήσουν σε πλοία, ήταν εντελώς στραβάδια, αφελείς και απονήρευτοι δίπλα στους έμπειρους ναυτικούς του πλοίου. Ο ιδιωματισμός στην πλήρη αρχική του μορφή έλεγε: You may tell that to the marines, but the sailors will not believe you. Θα το χάψουν οι πεζοναύτες, αλλά όχι οι ναύτες.

Αντέγραψα το παραπάνω για να το φέρω σε χωριστό νήμα, κυρίως για να προσθέσω και την αφίσα. Για την προέλευση του ιδιωματισμού αντιγράφω και από το Facts on File Encyclopedia of Word and Phrase Origins:
tell it to the marines. Not the U.S. Marine Corps, but the British Royal Marines, formed in the 18th century, are the gullible ones here. The Royal Marines, quartered aboard ships and responsible for discipline, weren't well liked by sailors, who considered them stupid and gullible about the seafaring life and made them the butt of many jokes. Seamen even called empty bottles marines. Any tall tale told to a sailor was likely to be met with the response "Tell it to the marines—sailors won't believe it"; that is, sailors, unlike marines, were too intelligent to be gulled. The saying soon passed into popular use and was first recorded by Lord Byron in The Island (1823), the poet noting that it was an old saying even then.

Στο παραπάνω να προσθέσω το πρώτο εύρημα (αυτό που αναφέρει το OED σαν πρώτο) από το The Post-Captain, or, The wooden walls well manned: comprehending a view of naval society and manners (1804) του John Davis:
“It was a great sacrifice in so young a girl, to get spliced to so old a man.”
“Yet, sir, she says she loves him dearly.”
“Avast there! She may tell the marines that; but the sailors will not believe it.”

Η ιδιωματική έκφραση χρησιμοποιήθηκε στην Αμερική κατά τον Πρώτο Παγκόσμιο πόλεμο σε προπαγανδιστική αφίσα που καλούσε τα Αμερικανάκια να καταταγούν και να πολεμήσουν τους Γερμανούς (τον ίδιο καιρό με την πιο γνωστή αφίσα που δείχνει τον θείο Σαμ να λέει “I Want You for U.S. Army”). Η αφίσα (του ίδιου καλλιτέχνη, του Flagg) δείχνει έναν οργισμένο άντρα να βγάζει το σακάκι του σαν να ετοιμάζεται για καβγά, αφού έχει διαβάσει τον τίτλο εφημερίδας που λέει «Huns kill women and children!».

 
Top