Ήθελα να πιάσω τις αγγλικές λέξεις σε –ati που είναι πληθυντικός της λατινικής παθητικής μετοχής παρακειμένου σε –atus, όπως οι Πεφωτισμένοι Illuminati ή οι ευνουχισμένοι castrati.
Συγκεκριμένα ήθελα να δω την παρέα literati (1621), glitterati (1956), culturati (1965), digerati (1992) και να τη χρησιμοποιήσω για... σωματική έρευνα — για έρευνα των σωμάτων κειμένων (στο πλαίσιο της συζήτησης που έγινε εδώ για το… λεξομάζωμα). Οι τρεις απ’ αυτές βασίστηκαν στην παλιότερη (οι αριθμοί είναι χρονολογίες πρώτης εμφάνισης σε κείμενα σύμφωνα με το OED).
Αποδόσεις που προτείνω:
the literati = οι άνθρωποι των γραμμάτων, οι διανοούμενοι
the glitterati = οι διασημότητες, οι γκλαμουράτοι
the culturati = οι κουλτουριάρηδες
the digerati = οι κομπιουτεράκηδες (και όχι οι κομπιουτεράδες)
Literati, με ένα –t–, αν και το λατινικό θέλει δύο. Γι’ αυτό είναι ανορθογραφία ο ενικός που φτιάχνουν μερικοί, a literatus. Πιο λογικό θα ήταν το παλαιοϊταλικό literato (τώρα letterato). Οι glitterati, πάντως, διατηρούν την ορθογραφία του glitter. Στο OED το πρώτο παράδειγμα είναι από το Time (12/3/1956): «Bobbing and weaving about the premises are a passel of New York glitterati. There is a highbrow editor of a popular magazine who is keen on starting a new literary journal [etc.]». Για το δεύτερο παράδειγμα πηδάμε στο έτος 1978 — και προσέξτε το now στο παράθεμα από τη New York Times: «So say the formerly beautiful people, once the jet set, now called the glitterati, which appears to be a combination of literati, or illuminati, with a glittering generality».
Η δεύτερη χρονολογία συμφωνεί με το διάγραμμα από τα γκουγκλοβιβλία:
http://ngrams.googlelabs.com/graph?...start=1950&year_end=2000&corpus=0&smoothing=3
Για τους culturati το OED έχει παράδειγμα από Washington Post του 1965: «The New York culturati… turned out… for an LBJ fundraising dinner», αλλά ο νεολογισμός υπάρχει καμιά δεκαριά φορές και στο πρώτο βιβλίο του Tom Wolfe, το Kandy-Kolored Tangerine-Flake Streamline Baby, επίσης του 1965.
Στα Γκουγκλοβιβλία δείχνουν να ξεκινά η χρήση της λέξης γύρω στο 1961.
http://ngrams.googlelabs.com/graph?...start=1950&year_end=2000&corpus=0&smoothing=3
Πλάκα έχει το ξεκίνημα της λέξης digerati, από λογοπαίγνιο πάνω στο digital και το computer literate. Η λέξη πρωτοεμφανίστηκε σε αυτή τη σελίδα της New York Times του 1992:
«But he has written widely on the subject in recent years and his opinions, though often controversial, are taken seriously among the computer digerati».
Την πατρότητα της λέξης δεν μπορεί να τη διεκδικήσει ο συγγραφέας του κειμένου. Όπως παραδέχτηκε, αυτός είχε γράψει computer literati ή κάτι τέτοιο, και ο επιμελητής του, ο Tim Race, έχωσε το λογοπαικτικό digerati.
Κάποιος σφύριξε τον νεολογισμό στον Safire, που έγραφε στην ίδια εφημερίδα τη στήλη On Language από το 1979 μέχρι πέρυσι που πέθανε, κι αυτός τον σχολίασε εδώ:
Το OED δίνει σωστά την πρώτη χρήση της λέξης και σωστά σημαδεύει και η ανάλυση των γκουγκλοβιβλίων! Το culturomics πέρασε με επιτυχία τη δοκιμασία και στις 4 λέξεις. (Δεν θα μπορούσα να το πω για το σώμα του COHA. Απέχει πολύ από την ακρίβεια του culturomics.)
Βέβαια, η λεξιπλασία δεν σταματά. Το τέρμα –rati χρησιμοποιείται για να περιγράψει διάφορες ελίτ που δεν θα βρείτε ούτε στο OED ούτε στα Γκουγκλοβιβλία, π.χ.
Technorati
the blogerati ή bloggerati = οι μπλογκεράδες (κυρίως οι ειδικοί στο στήσιμο μπλογκ)
the chatterati = οι μπλαμπλάδες (ιδ. των μίντια)
και άλλες λεξιπλασίες που δεν αξίζουν ούτε ένα εύρημα παραπάνω.
* Tα αμερικάνικα λεξικά (Webster, Random) αλλά και ο Safire παραπάνω τοποθετούν το glitterati στην περίοδο 1935-40, πολύ πριν από το 1956 του OED. Δεν ξέρω γιατί, αλλά, έτσι κι αλλιώς, η κανονική χρήση της λέξης ξεκίνησε γύρω στο 1978.
Συγκεκριμένα ήθελα να δω την παρέα literati (1621), glitterati (1956), culturati (1965), digerati (1992) και να τη χρησιμοποιήσω για... σωματική έρευνα — για έρευνα των σωμάτων κειμένων (στο πλαίσιο της συζήτησης που έγινε εδώ για το… λεξομάζωμα). Οι τρεις απ’ αυτές βασίστηκαν στην παλιότερη (οι αριθμοί είναι χρονολογίες πρώτης εμφάνισης σε κείμενα σύμφωνα με το OED).
Αποδόσεις που προτείνω:
the literati = οι άνθρωποι των γραμμάτων, οι διανοούμενοι
the glitterati = οι διασημότητες, οι γκλαμουράτοι
the culturati = οι κουλτουριάρηδες
the digerati = οι κομπιουτεράκηδες (και όχι οι κομπιουτεράδες)
Literati, με ένα –t–, αν και το λατινικό θέλει δύο. Γι’ αυτό είναι ανορθογραφία ο ενικός που φτιάχνουν μερικοί, a literatus. Πιο λογικό θα ήταν το παλαιοϊταλικό literato (τώρα letterato). Οι glitterati, πάντως, διατηρούν την ορθογραφία του glitter. Στο OED το πρώτο παράδειγμα είναι από το Time (12/3/1956): «Bobbing and weaving about the premises are a passel of New York glitterati. There is a highbrow editor of a popular magazine who is keen on starting a new literary journal [etc.]». Για το δεύτερο παράδειγμα πηδάμε στο έτος 1978 — και προσέξτε το now στο παράθεμα από τη New York Times: «So say the formerly beautiful people, once the jet set, now called the glitterati, which appears to be a combination of literati, or illuminati, with a glittering generality».
Η δεύτερη χρονολογία συμφωνεί με το διάγραμμα από τα γκουγκλοβιβλία:
http://ngrams.googlelabs.com/graph?...start=1950&year_end=2000&corpus=0&smoothing=3
Για τους culturati το OED έχει παράδειγμα από Washington Post του 1965: «The New York culturati… turned out… for an LBJ fundraising dinner», αλλά ο νεολογισμός υπάρχει καμιά δεκαριά φορές και στο πρώτο βιβλίο του Tom Wolfe, το Kandy-Kolored Tangerine-Flake Streamline Baby, επίσης του 1965.
Στα Γκουγκλοβιβλία δείχνουν να ξεκινά η χρήση της λέξης γύρω στο 1961.
http://ngrams.googlelabs.com/graph?...start=1950&year_end=2000&corpus=0&smoothing=3
Πλάκα έχει το ξεκίνημα της λέξης digerati, από λογοπαίγνιο πάνω στο digital και το computer literate. Η λέξη πρωτοεμφανίστηκε σε αυτή τη σελίδα της New York Times του 1992:
«But he has written widely on the subject in recent years and his opinions, though often controversial, are taken seriously among the computer digerati».
Την πατρότητα της λέξης δεν μπορεί να τη διεκδικήσει ο συγγραφέας του κειμένου. Όπως παραδέχτηκε, αυτός είχε γράψει computer literati ή κάτι τέτοιο, και ο επιμελητής του, ο Tim Race, έχωσε το λογοπαικτικό digerati.
Κάποιος σφύριξε τον νεολογισμό στον Safire, που έγραφε στην ίδια εφημερίδα τη στήλη On Language από το 1979 μέχρι πέρυσι που πέθανε, κι αυτός τον σχολίασε εδώ:
"I call your attention," writes Jason McManus, editor in chief of Time Warner, "to a neologism to me: digerati. This occurs in the New York Times Business section in an article by John Markoff, who refers to George Gilder's writings as being 'taken seriously among the computer digerati.' It did make me smile with appreciation in the trust it was Mr. Markoff's invention to lighten up a highly technical story."
Literati, Italian for the Latin litterati, "learned," means "the intellectual set." In the late 1930's*, a portmanteau word was formed to blend the world of glittering celebrities with these intellectuals: glitterati.
Now all that glitters is digital, from the Latin for "finger," and later applied to a number that can be counted on the 10 fingers. Hence, digerati, "computer intellectuals," a word sure to flash through the world's electronic mailboxes.
My colleague Mr. Markoff confirms that the term was first used in his story, but -- honest fellow -- attributes coinage to the usually anonymous "backfield" editor, Tim Race.
The coiner has the right to set down the definition. According to Mr. Race, it goes: "Digerati, n.pl., people highly skilled in the processing and manipulation of digital information; wealthy or scholarly techno-nerds."
Literati, Italian for the Latin litterati, "learned," means "the intellectual set." In the late 1930's*, a portmanteau word was formed to blend the world of glittering celebrities with these intellectuals: glitterati.
Now all that glitters is digital, from the Latin for "finger," and later applied to a number that can be counted on the 10 fingers. Hence, digerati, "computer intellectuals," a word sure to flash through the world's electronic mailboxes.
My colleague Mr. Markoff confirms that the term was first used in his story, but -- honest fellow -- attributes coinage to the usually anonymous "backfield" editor, Tim Race.
The coiner has the right to set down the definition. According to Mr. Race, it goes: "Digerati, n.pl., people highly skilled in the processing and manipulation of digital information; wealthy or scholarly techno-nerds."
Το OED δίνει σωστά την πρώτη χρήση της λέξης και σωστά σημαδεύει και η ανάλυση των γκουγκλοβιβλίων! Το culturomics πέρασε με επιτυχία τη δοκιμασία και στις 4 λέξεις. (Δεν θα μπορούσα να το πω για το σώμα του COHA. Απέχει πολύ από την ακρίβεια του culturomics.)
Βέβαια, η λεξιπλασία δεν σταματά. Το τέρμα –rati χρησιμοποιείται για να περιγράψει διάφορες ελίτ που δεν θα βρείτε ούτε στο OED ούτε στα Γκουγκλοβιβλία, π.χ.
Technorati
the blogerati ή bloggerati = οι μπλογκεράδες (κυρίως οι ειδικοί στο στήσιμο μπλογκ)
the chatterati = οι μπλαμπλάδες (ιδ. των μίντια)
και άλλες λεξιπλασίες που δεν αξίζουν ούτε ένα εύρημα παραπάνω.
* Tα αμερικάνικα λεξικά (Webster, Random) αλλά και ο Safire παραπάνω τοποθετούν το glitterati στην περίοδο 1935-40, πολύ πριν από το 1956 του OED. Δεν ξέρω γιατί, αλλά, έτσι κι αλλιώς, η κανονική χρήση της λέξης ξεκίνησε γύρω στο 1978.
με τη λέξη για το διάστημα 1700-2000 και μου βγάζει: