metafrasi banner

Canaan, Canaanite = Χαναάν, Χαναναίος / Χαναναία, χαναναϊκός

nickel

Administrator
Staff member
Οι απορίες μου ξεκινούν από ερώτηση στο ProZ, αλλά προτιμώ να τις συζητήσω εδώ. Κυρίως με εξέπληξε η πληθώρα εκδοχών που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο — και όχι μόνο.

Πρώτα η Canaan. Η γνωστή Γη Χαναάν της Γένεσης. Η Χαναάν έχει πάνω από 500 ευρήματα στα κείμενα του TLG (από τη Βίβλο και όχι μόνο).

Απορία 1η: Τι θέλει η Βικιπαίδεια και μας αραδιάζει τους άλλους τύπους που αραδιάζει;
http://el.wikipedia.org/wiki/Χαναάν

Οι κάτοικοι της Χαναάν είναι οι Χαναναίοι. Τα ευρήματα του εθνωνυμίου δεν είναι 1.000 στο TLG, αλλά δεν απέχουν και πολύ από το να είναι. Ο τύπος Χανααναίος σχεδόν δεν υπάρχει (1 εύρημα), ωστόσο τον βρίσκουμε στις εγκυκλοπαίδειες. Ο Πάπυρος έχει λήμμα «Χανα(α)ναίοι ή Χαναναίοι» (δεν είναι ηλίθιο;). Η ΜΕΕ από το «Χαναναίοι» στέλνει στο «Χανααναίοι». Να σημειωθεί ότι η απλοποίηση των δύο «α» σε ένα γίνεται και στον αβραμιαίο (π.χ. η αβραμιαία θυσία).

Απορία 2η: Γιατί θέλουν να μας τυραννούν με το δεύτερο άλφα όταν εβδομήντα ενωμένοι μεταφραστές το απέφυγαν;

Ταυτόχρονα υπάρχουν και καμιά 50αριά Χανανίτες (κυρίως στο θηλυκό, π.χ. Χανανίτιδος γης, και τα περισσότερα εκτός Βίβλου). Το LSJ ξέρει μόνο το Χαναναίος, α, ον = Canaanite.

Απορία 3η: Δεν θα ήταν καλύτερο να ξεχάσουμε κι εμείς τους Χανανίτες και να μείνουμε στο απλό Canaanite = Χαναναίος;

Θέλουμε τώρα επίθετο. Πώς θα πούμε π.χ. τις Canaanite languages;

Υπάρχει η άποψη ότι είναι απλό από τη Χαναάν να φτιάξουμε χαναανικός. Ωστόσο, δεν είναι πολύ πιο συνηθισμένη η παρακάτω διαδικασία;

Εβραίος > εβραϊκός
Αραμαίος > αραμαϊκός
Ιουδαία > Ιουδαίος > ιουδαϊκός
Ευρώπη > Ευρωπαίος > ευρωπαϊκός
Αθήνα > Αθηναίος > αθηναϊκός

εφόσον δηλαδή υπάρχει εθνωνύμιο, να φτιάξουμε επίθετο από το εθνωνύμιο. Άρα:
Χαναάν > Χαναναίος > χαναναϊκός

και δεν βλέπω το λόγο, αν ακυρώσουμε τους Χανανίτες, να πούμε χανανιτικός.

Τι λένε τα νεότερα λεξικά;
Το ΛΚΝ, τίποτα. Το λεξικό του Πάπυρου ξεχνάει τα δύο «α» και δίνει μόνο Χαναναίος. Το ίδιο και το Μείζον.
Επίθετα μόνο στο ΛΝΕΓ και τα ομόσταβλα:
Στο ΛΝΕΓ, Χαναναίος (ο), Χαναναία (η), χαναανιτικός –ή –ό και χαναναϊκός. (Σημειώνω ότι Χαναανίτης δεν υπάρχει.)
Στο Σχολικό: Χαναναίος, Χαναναία, χαναανιτικός και χαναανικός.
Στο Ορθογραφικό: Χαναναίος, Χαναναία, χαναανικός, χαναναϊκός.
(Αν δεν το προσέξατε, μόνο στα δύο πρώτα συμφωνούν.)

Από όλα αυτά κρατήστε:
Χαναάν
Χαναναίος, Χαναναία
χαναναϊκός


Για να κάνουμε τη ζωή μας πιο εύκολη.
 

EpsilonSigma

New member
Ε ρε γέλιο που έχω ρίξει με αυτήν την υπόθεση. Όλο μπουρδουκλώνετ' η γλώσσα μου...
Βασικά, μου αρέσει καλύτερα το "χαναναϊκός", γιατί όποτε θέλω να πω "χαναανίτικος" λέω "χανανανανίτικος"...
Χαχ!

(Tα ποντάκια από το ProZ τα θέλω, παραταύτα...) :p
 

nickel

Administrator
Staff member
Έχει χάχανο η υπόθεση.

Εδώ τα δυσεύρετα ευρήματα για τα παρακάτω:

χαναναϊκός
χαναναϊκού
χαναναϊκό
χαναναϊκοί
χαναναϊκών
χαναναϊκούς
χαναναϊκή
χαναναϊκής
χαναναϊκές
χαναναϊκό
χαναναϊκά

Παρ' όλα αυτά, ο διορθωτής του Firefox αγνοεί μόνο το «χαναναϊκού»!
 

EpsilonSigma

New member
Άκυρο, αλλά συνειρμικό: αυτός που είναι από την Μπανανία πώς λέγεται; Μπαναναίος; Μήπως Μπανανιώτης;
Και αυτό που αναφέρεται στην Μπανανία; Μπαναναϊκό ή μπανανιώτικο;
 
Η αλήθεια είναι ότι στη Γένεση 10:6, 15-19 έχουμε Χαναναίος, Χαναναίοι
Στη Γένεση όμως 46:10, ο Βάμβας μεταφράζει υιός Χανανίτιδος και το ίδιο και οι Εβδομήκοντα. Χανανίτες έρχεται πιο φυσικά στη γλώσσα του σύγχρονου ομιλητή (όπως λέει και κάποιος στη συζήτηση στην Wikipedia) και αυτό βλέπω στο τέλος να επικρατεί (οι καιροί αλλάζουν). Ο Αβράμ έγινε Αβραάμ για συγκεκριμένους λόγους, άρα τα -α φαντάζομαι ότι θέλουν προσοχή.
 

nickel

Administrator
Staff member
Η αλήθεια είναι ότι στη Γένεση 10:6, 15-19 έχουμε Χαναναίος, Χαναναίοι
Στη Γένεση όμως 46:10, ο Βάμβας μεταφράζει υιός Χανανίτιδος και το ίδιο και οι Εβδομήκοντα.
Δεν αμφισβήτησα ότι υπάρχουν οι τύποι χανανιτικός όπως και χαναανικός. Και δεν είναι δα καμιά λέξη που έχουμε καθημερινά στο λεξιλόγιό μας για να περιμένουμε μέσα από τη χρήση να δούμε ποιος τύπος θα επικρατήσει. Επειδή ο τύπος Χαναναίος έχει τεράστια ιστορία σε σχέση με τον Χανανίτη, η πρότασή μου είναι, για λόγους συνέπειας, να μείνουμε σε αυτά που ανέφερα. Αλλιώς παίζουμε την κολοκυθιά ή απλώς βλέπουμε το αγγλικό και επηρεαζόμαστε. Άλλωστε, όπως τα λεξικά αλλάζουν γνώμη, πού ξέρεις, μπορεί να αλλάξω κι εγώ μεθαύριο.
 
Αλλιώς παίζουμε την κολοκυθιά ή απλώς βλέπουμε το αγγλικό και επηρεαζόμαστε.

Μα βέβαια και επηρεαζόμαστε από το Αγγλικό. Δεν αμφιβάλλω ότι αυτό που λες εσύ και που λέγεται και από άλλους στο σχετικό λήμμα της Wikipedia είναι το σωστό ή το γενικότερα παραδεκτό. Απλά, προβλέπω ότι η γλώσσα του σημερινού ομιλητή παίρνει τον δρόμο του χανααν-ίτικου.
 
Top