boomerang effect

[nickel]

Στη σημερινή «Ε» δημοσιεύεται κείμενο του εγκληματολόγου Γιάννη Πανούση για την παγκοσμιοποίηση. Καλό είναι το κείμενό του αν θέλεις να δεις την παγκοσμιοποίηση σαν ένα φαινόμενο αποκλειστικά αρνητικό. Αλλά άλλου είδους ενστάσεις και απορίες έχω για το κείμενο.

Διαβάζω, π.χ. για «*συσσωμάτευση… των εθνικών οικονομιών». Η συσσωμάτωση (και η ενσωμάτωση), δεν έχουν αλλάξει, έτσι;

Επίσης βρήκα διάφορα αχρείαστα αγγλικά, π.χ. «αποκλίσεις από διεθνή standards». Παρακάτω τα «business ethics» έγιναν «ηθική του κέρδους», που είναι κακό πράμα. Θεωρώ ότι ο όρος (business ethics = επιχειρηματική ηθική και δεοντολογία) δεν είναι κακόσημος.

Κόλλησα σε τρία σημεία, από τα οποία το ένα, του τίτλου, ζητά λύση. Εδώ είναι λίγο περίεργη η διατύπωση: «το boomerang effect της παγκοσμιοποίησης». Αλλού ο κ. Πανούσης το μεταφράζει «ανάστροφο αποτέλεσμα», άλλοι το λένε «ανάστροφη επίδραση». Σε κάποιες περιπτώσεις θα μπορούσε να είναι απλώς το «αντίθετο αποτέλεσμα». Στο παραπάνω παράδειγμα θα μπορούσε να είναι απλώς οι «αρνητικές επιπτώσεις της παγκοσμιοποίησης»;

Περισσότερα στη http://en.wikipedia.org/wiki/Boomerang_effect

Ένας άλλος όρος, στα ελληνικά αυτός, είναι οι «αποκλειστές». Τον χρησιμοποιούσε ο αρθρογράφος και το 2004, σε σύντομη τοποθέτηση στον Ριζοσπάστη:
Αν είμαστε με το μέρος των χαμένων (κι όχι των αποκλειστών), τότε πρέπει να συνδέσουμε το σύνθημα "παγκόσμια και ένδοξα" (globalorius) με την ενδυνάμωση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, με τη διαπολιτισμική επικοινωνία, με την κατάργηση αποκλεισμών, μ' ένα σύγχρονο κοινωνικό συμβόλαιο.

Να υποθέσω ότι μεταφράζει το exclusionists; (Οι περισσότεροι «αποκλειστές» στο διαδίκτυο είναι, βέβαια, οι beta blockers.)

Η μεγαλύτερη απορία: Ποιο είναι αυτό το σύνθημα globalorious; Eπαναλαμβάνει στην «Ε»:
Αν είμαστε με το μέρος των χαμένων (κι όχι των αποκλειστών), τότε πρέπει να συνδέσουμε το σύνθημα «παγκόσμια και ένδοξα» (globalorious) με την ενδυνάμωση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, με τη διαπολιτισμική επικοινωνία, με την κατάργηση αποκλεισμών, αλλά και μ' ένα σύγχρονο, εθνικό, προοδευτικό, κοινωνικό συμβόλαιο.
Αυτό το globalorious, από global + glorious, το έχει αναφέρει μόνο ο Thomas Frank στην παρουσίαση δύο βιβλίων για την παγκοσμιοποίηση, με τίτλο It's Globalicious!. Δεν ξέρω αν είναι δικό του ή, το πιθανότερο, από το βιβλίο του Φρίντμαν, σύνθημα πάντως δεν είναι.

Αλλά πίσω στο boomerang effect. (Θυμίζω ότι μπούμερανγκ = αυτεπίστροφο, και με τη βούλα της Ακαδημίας.) Προτάσεις;

 

[Themis†]

Δύο βασικά στοιχεία στην περίπτωση αυτή. Πρώτον, το Χ effect γενικώς. Χωρίς να μακρηγορήσω, νομίζω ότι η λύση by default (αν και όχι γενικής χρήσης) είναι "φαινόμενο". Δεύτερον, η χρησιμοποίηση του μπούμερανγκ με τη μεταφορική έννοια που έχουμε εδώ ήδη βρίσκεται στην κοινή γλώσσα.

Πρώτα προσωρινά (και αβέβαια) συμπεράσματα: Αν έπρεπε σώνει και καλά να αποδώσουμε το boomerang effect από μόνο του, θα έτεινα να πω "φαινόμενο μπούμερανγκ". Αλλά επειδή η ζωντανή γλώσσα έχει ήδη αποφανθεί, νομίζω ότι η σωστή μετάφραση των ελληνικών του κυρίου καθηγητή («το boomerang effect της παγκοσμιοποίησης») στα ελληνικά είναι κατ' αρχήν - με την επιφύλαξη δηλαδή των συγκεκριμένων συμφραζομένων και του συγκεκριμένου κειμένου που δεν έχω διαβάσει - "η παγκοσμιοποίηση γίνεται μπούμερανγκ".

 

[drsiebenmal]

Συγγνώμη, αλλά μόνο εμένα μου φαίνεται ότι ο ορισμός στην αγγλική βίκη είναι λιγουλάκι αυτεπίστροφος;

In social psychology, the boomerang effect is "the theory of psychological reactance (that people act to protect their sense of freedom) that is supported by experiments showing that attempts to restrict a person's freedom often produce an anticonformity "boomerang effect"​

Με άλλα λόγια, ότι το φαινόμενο (πείτε το φαινόμενο μπούμερανγκ ή αυτεπίστροφο φαινόμενο αν θέλετε) είναι μια θεωρία που λέει ότι υπό ορισμένες συνθήκες προκαλείται το φαινόμενο...

 

[Themis†]

Σωστή η παρατήρηση του drsiebenmaldr.

ΥΓ. Δεν ξέρω αν διορθώθηκα από μοδεράτορα (που μου το γύρισε στο πολιτικώς ορθό drsiebenmal), αλλά στην περίπτωση αυτή το σωστό είναι DRsiebenmαlDR. Ένεκα το φαινόμενο αυτεπιστρόφου.