diceman
¥
Πριν από αρκετούς μήνες εκπόνησα μια έρευνα με τίτλο «Τα μεταφραστικά φόρουμ στο Διαδίκτυο ως εργαλεία ορολογικής έρευνας και τεκμηρίωσης». Ευχαριστώ τα μέλη της Λεξιλογίας για τη βοήθειά τους και ανταποδίδω με την παρουσίαση μερικών βασικών στοιχείων και των συμπερασμάτων.
(SLIDESHARE LINK)
«Τα μεταφραστικά φόρουμ στο Διαδίκτυο ως εργαλεία ορολογικής έρευνας και τεκμηρίωσης»
Βασίλης Μπαμπούρης - Κέντρο Εκπαίδευσης Μεταφραστών meta|φραση
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Είναι γνωστό σε όλους μας ότι τις τελευταίες δύο δεκαετίες η Πληροφορική και το Διαδίκτυο έφεραν μια αλλαγή επιστημονικού παραδείγματος στη μεταφραστική διαδικασία, αλλαγή η οποία βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Ένας τομέας στον οποίο είναι ιδιαίτερα εμφανής αυτή η αλλαγή είναι η ορολογική έρευνα και τεκμηρίωση. Ενώ στο παρελθόν ο μεταφραστής που ήθελε να βρει την ακριβή μετάφραση ενός όρου βασιζόταν κυρίως στις γνώσεις του, στα έντυπα λεξικά του και στις γνωριμίες του με ειδικούς, σήμερα ο μεταφραστής (εκπαιδευόμενος, ερασιτέχνης ή επαγγελματίας) έχει πρόσβαση σε τεράστιες ορολογικές βάσεις (όπως η ΙΑΤΕ) και σε λεξικά με εκατομμύρια λήμματα (όπως το GLOSBE). Όμως, στη δουλειά μας αρκετά συχνά συναντάμε προβληματικούς όρους για τους οποίους τα θαυμαστά αυτά μέσα δεν μας δίνουν ικανοποιητικές απαντήσεις: όρους σπάνιους, ορολογικούς νεολογισμούς, όρους με προβληματικές μεταφράσεις ή με πολλές αλλά μη καθιερωμένες μεταφράσεις – και τότε καταφεύγουμε στα μεταφραστικά φόρουμ.
Τα φόρουμ, δηλαδή οι ιστότοποι όπου τα μέλη συμμετέχουν σε συζητήσεις (νήματα) για θέματα κοινού ενδιαφέροντος ανταλλάσσοντας μηνύματα (αναρτήσεις) έχουν δώσει μια κοινωνική διάσταση στο κατά παράδοση μοναχικό επάγγελμα του μεταφραστή, δημιουργώντας έντονη αίσθηση κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Πολλοί μεταφραστές γίνονται μέλη φόρουμ όπως η Lexilogia, το Translatum ή το φόρουμ της πλατφόρμας ProZ, για να ζητήσουν ορολογική βοήθεια από άλλα μέλη – και παρά το μεγάλο βαθμό ανταγωνισμού στη μεταφραστική αγορά, σημαντικό ποσοστό των νημάτων ενός φόρουμ ανήκουν σε αυτό το μοτίβο αλληλοβοήθειας.
Ένα ερώτημα του τύπου «Πώς μεταφράζουμε τον όρο Χ;» ορισμένες φορές καλύπτεται με ένα απλό απαντητικό μήνυμα, ενώ άλλες αποτελεί έναυσμα για μια εκτενή συζήτηση για διάφορες πιθανές αποδόσεις προτού τα μέλη καταλήξουν μέσω άτυπης ψηφοφορίας σε μια κοινώς (ή σχετικά κοινώς) αποδεκτή λύση, την οποία ο ερωτήσας οφείλει –κατά το savoir faire των φόρουμ– να γράψει στο θέμα του αρχικού μηνύματος του νήματος, ώστε όποιος αναζητήσει στο μέλλον τον ίδιο όρο, να μη χρειαστεί να διαβάσει ολόκληρο το νήμα.
Άλλες φορές, η συζήτηση δεν οδηγεί σε λύση και το ερώτημα παραμένει αναπάντητο.
Τις απαντήσεις τις χρησιμοποιούν σε πρώτη φάση οι ερωτήσαντες στις μεταφράσεις τους, αλλά σε μεταγενέστερη φάση άλλοι χρήστες του Διαδικτύου (μεταφραστές, φοιτητές, δημοσιογράφοι, συγγραφείς κ.λπ.) όταν η έρευνά τους για έναν όρο τούς οδηγεί στις συζητήσεις των φόρουμ. Έτσι, υπό μια έννοια, τα μεταφραστικά φόρουμ, με τις χιλιάδες αρχειοθετημένες συζητήσεις τους σχετικά με την απόδοση όρων στην τάδε ή τη δείνα γλώσσα, λειτουργούν πλέον ως άτυπα διαδικτυακά εξειδικευμένα λεξικά τόσο για τους μεταφραστές όσο και για το ευρύ κοινό.
ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Ο στόχος της έρευνας ήταν διπλός:
α) η εξέταση των δύο ελληνικών μεταφραστικών φόρουμ Translatum και Lexilogia ως εργαλείων ορολογικής έρευνας και τεκμηρίωσης, καθώς και ο εντοπισμός πιθανών προβλημάτων και μειονεκτημάτων της χρήσης τους και
β) η διατύπωση βελτιωτικών προτάσεων για τη λήψη πιο αξιόπιστων απαντήσεων σε ορολογικά ερωτήματα.
Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, χρειάστηκε να θέσουμε ποικίλα ερωτήματα, τα οποία θα δούμε αργότερα, μαζί με τα ευρήματα.
Υπάρχουν σημαντικοί λόγοι για τους οποίους ήταν σημαντικό να εκπονηθεί η έρευνα αυτή:
α) Παρότι τα μεταφραστικά φόρουμ χρησιμοποιούνται για ορολογική έρευνα εδώ και περίπου 10 χρόνια, μέχρι πρόσφατα δεν είχε γίνει καμία σχετική μελέτη παγκοσμίως.
β) Η συχνότητα χρήσης των φόρουμ αναμένεται να αυξάνεται διαρκώς, καθώς οι μεταφραστές θα εγκαταλείπουν τα ογκώδη έντυπα λεξικά προς χάριν των πιο εύχρηστων ψηφιακών πόρων και της συλλογικής γνώσης των εικονικών κοινοτήτων.
γ) Η υιοθέτηση των προτάσεων της έρευνας θα οδηγήσει στην αύξηση του ποσοστού ακρίβειας στις ορολογικές αποδόσεις που προσφέρουν τα μέλη των φόρουμ – και είναι περιττό να αναπτύξουμε τη σημασία της ακρίβειας στη μετάφραση τεχνικών όρων .
δ) Ο κώδικας PHP των φόρουμ είναι ιδιαίτερα φιλικός προς τις μηχανές αναζήτησης κι έτσι αν κανείς αναζητήσει π.χ. στο Google έναν όρο που έχει συζητηθεί στα φόρουμ, θα δει στις πρώτες θέσεις των αποτελεσμάτων το αντίστοιχο νήμα με τη μετάφραση του όρου και –λόγω των συχνά πιεστικών προθεσμιών αλλά και του νόμου της ήσσονος προσπαθείας– είναι πιθανόν να τη χρησιμοποιήσει χωρίς περαιτέρω έρευνα. Αυτό σημαίνει ότι η ορολογική συζήτηση που γίνεται στα φόρουμ είναι πολύ πιθανόν να επηρεάζει τις μεταφράσεις συναδέλφων ή ερασιτεχνών που δεν χρησιμοποιούν τα φόρουμ.
Για τα Ερωτήματα και τα Ευρήματα της έρευνας, δείτε την παρουσίαση:
«Τα μεταφραστικά φόρουμ στο Διαδίκτυο ως εργαλεία ορολογικής έρευνας και τεκμηρίωσης»
Βασίλης Μπαμπούρης - Κέντρο Εκπαίδευσης Μεταφραστών meta|φραση
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Anderson, T., Rourke, L., Garrison, D. R. & Archer, W. (2001). “Assessing teaching presence in a computer conference context”. In Journal of Asynchronous Learning Networks, vol. 5, issue 2, September 2001.
Antia, B. E., Budin, G., Picht, H., Rogers, M., Schmitz, K. D. & Wright, S. E. (2005). “Shaping translation: A view from terminology research”. In Meta: journal des traducteurs / Meta: Translators' Journal, vol. 50, n. 4. Last retrieved on 20/10/2011 from: http://www.erudit.org/revue/meta/2005/v50/n4/019907ar.pdf.
Anonymous (2010). “Computer-translated Rx labels often have errors”. In Healthbeat, Monday, April 12, 2010. Last retrieved on 23/04/2011 from: http://abclocal.go.com/wls/story?section=news/healthandid=7381330.
Bampiniotis, Y. (1993). «H γλωσσική πλευρά των επιστημονικών όρων» [“The linguistic aspect of scientific terms”]. Published in TO BHMA newspaper, 23/05/1993.
Bell, D. (2001). “Community and cyberculture”. In D. Bell (2001) An Introduction to Cybercultures. Abingdon: Routledge.
Berelson, B. (1952). Content Analysis in Communications Research. New York: Free Press.
Biel, L. (2008). “Legal terminology in translation practice: dictionaries, Googling or discussion forums?” In SKASE Journal of Translation and Interpretation, vol. 3, no. 1. Last retrieved on 20/10/2011 from: http://www.skase.sk/Volumes/JTI03/pdf_doc/BielLucja.pdf.
Blanchard, A. & Horan, T. (1998). “Virtual communities and social capital”. In Social Science Computer Review, vol. 16 (3), 293-307. Last retrieved on 02/07/2011 from: http://goo.gl/5nQl2.
Bononno, R. (2000). “Terminology for Translators – An Implementation of ISO 12620”. In Meta: journal des traducteurs / Meta: Translators’ Journal, vol. 45, no. 4, 646-669. Last retrieved on 12/08/2011 from: http://id.erudit.org/iderudit/002101ar.pdf.
Burnett, G. (2000). “Information exchange in virtual communities: a typology”. In Information Research, vol. 5 (4). Last retrieved on 02/04/2011 from: http://informationr.net/ir/5-4/paper82.html.
Busha, C. H. & Harter, S. P. (1980). Research Methods in Librarianship: Techniques and Interpretation. New York: Academic Press.
Bowker, L. (2003). “Terminology tools for translators”. In H. L. Somers (ed), Computers and Translation: A Translator's Guide. Amsterdam: John Benjamins.
Dey, I. (1993). “Creating categories”. In Qualitative Data Analysis: A User-Friendly Guide for
Social Scientists. London and New York: Routledge.
De Wever, B., Schellens, T., Valcke, M. & Van Keer, H. (2006). “Content analysis schemes to analyze transcripts of online asynchronous discussion groups: a review”. In Computers and Education, vol. 46, issue 1, January 2006, 6-28.
Dickinson, A. (2002). “Knowledge sharing in cyberspace: virtual knowledge communities”. In Practical Aspects of Knowledge Management: Lecture Notes in Computer Science, vol. 2569/2002, 457-471. Last retrieved on 04/05/2011 from: http://goo.gl/OvK0w.
Elo, S. & Kyngäs, H. (2008). “The qualitative content analysis process”. In Journal of Advanced Nursing, vol. 62 (1), 107–115. Last retrieved on 15/08/2011 from: http://academic.csuohio.edu/kneuendorf/c63309/ArticlesFromClassMembers/Amy.pdf.
Enriquez, J. G. (2009) “Discontent with content analysis of online transcripts”. In ALT-J: Research in Learning Technology, vol. 17, no 2, 101-113.
Garrison, D. R., Anderson, T. & Archer, W. (2000). “Critical inquiry in a text-based environment: Computer conferencing in higher education”. In The Internet and Higher Education, vol. 2 (2-3), 87–105. Last retrieved on 28/07/2011 from: http://goo.gl/rRbfl.
Garrison, D. R., Anderson, T. & Archer, W. (2001). “Critical thinking, cognitive presence and computer conferencing in distance education”. In American Journal of Distance Education, vol. 15 (1), 7–23. Last retrieved on 28/07/2011 from: http://communityofinquiry.com/sites/communityofinquiry.com/files/CogPres_Final.pdf.
Gill, P. J. (2001). “In depth: Something in common”. In Knowledge Management magazine, October 2001.
Golafshani, N. (2003). “Understanding reliability and validity in qualitative research”. In The Qualitative Report, vol. 8 (4), 598. Last retrieved on 09/08/2011 from: http://www.nova.edu/ssss/QR/QR8-4/golafshani.pdf.
Gunawardena, C. N., Lowe, C. A. & Anderson, T. (1997). “Analysis of global online debate and the development of an interaction analysis model for examining social construction of knowledge in computer conferencing”. In Journal of Educational Computing Research, vol. 17 (4), 397-431.
Harasim, L., Hiltz, S. R., Teles, L. & Turoff, M. (1995). Learning Networks: A Field Guide to Teaching and Learning Online. Cambridge, MA: MIT Press.
Harsham P. (1984). “A misinterpreted word worth $71 million”. In Journal of Medical Economics, vol. 61, June 1984, 289-292.
Henri, F. (1992). “Computer conferencing and content analysis”. In A. R. Kaye (ed), Collaborative Learning through Computer Conferencing (2002), 117–136. Berlin: Springer.
Holsti, O. R. (1969). Content Analysis for the Social Sciences and Humanities. Reading, MA: Addison-Wesley.
Hsieh, H. & Shannon, S. E. (2005). “Three approaches to qualitative content analysis”. In Qualitative Health Research, vol. 15, 1277. Last retrieved on 09/09/2011 from: http://qhr.sagepub.com/content/15/9/1277.
Krippendorff, K. (2004). Content Analysis: An Introduction to its Methodology (2nd edition). Thousand Oaks, CA: Sage.
Kollock, P. & Smith, M. (1996). “Managing the virtual commons: Cooperation and conflict in computer communities”. In S. Herring (ed), Computer-Mediated Communication: Linguistic, Social and Cross-Cultural Perspectives. Amsterdam: John Benjamins. Last retrieved on 02/10/2011 from: http://www.sscnet.ucla.edu/soc/csoc/papers/virtcomm/.
Lacroix, K. (2010). “Translators and ad hoc terminology research in the 21st century”. In Termium Plus, vol. 7, no. 4, 28. Last retrieved on 30/09/2011 from: http://goo.gl/Hha11.
Lee-Baldwin, J. (2005). “Asynchronous discussion forums: a closer look at the structure, focus and group dynamics that facilitate reflective thinking”. In Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, vol. 5 (1), 93-115. Last retrieved on 09/07/2011 from: http://www.editlib.org/f/5409.
Marra, R. M., Moore, J. L. & Klimczak, A. K. (2004). “Content analysis of online discussion forums: a comparative analysis of protocols”. In Educational Technology Research and Development, vol. 52, no. 2, 23-40. Last retrieved on 19/06/2011 from: http://goo.gl/GVyvn.
Mayring, P. (2000; revised 2009). “Qualitative content analysis”. In Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research, vol. 1, no. 2. Last retrieved on 13/05/2011 from: http://www.qualitative-esearch.net/index.php/fqs/article/view/1089/2385.
Mazur, J. (2004). “Conversation analysis for educational technologists: theoretical and methodological issues for researching the structures, processes and meaning of on-line talk”. In D. H. Jonassen (ed), Handbook for Research in Educational Communications and Technology, 2nd Edition. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Naidu, S. & Järvelä, S. (2006). “Analyzing CMC content for what?” In Computers and Education, vol. 46, issue 1, January 2006, 96-103. Last retrieved on 05/11/2011 from: http://goo.gl/83BD9 [EASE login required].
Neuendorf, K. A. (2002). The Content Analysis Guidebook. Thousand Oaks, CA: Sage.
Newman, D. R., Webb, B. & Cochrane, C. (1995). “A content analysis method to measure critical thinking in face-to-face and computer supported group learning”. In Interpersonal Computing and Technology, vol. 3, no. 2, 56-77. Last retrieved on 15/0711 from: http://www.qub.ac.uk/mgt/papers/methods/contpap.html.
O'Hagan, M. & Ashworth, D. (2002). Translation Mediated Communication in a Digital World: Facing the Challenges of Globalization and Localization. Clevendon: Multilingual Matters.
Pym, A. D. (2004). “Text and risk in translation”. In M. Sidiropoulou and A. Papaconstantinou (eds), Choice and Difference in Translation: The Specifics of Transfer (2004). Athens: University of Athens publications.
Rheingold, H. (1993a). The Virtual Community: Homesteading on the Electronic Frontier (online version). Last retrieved on 21/05/2011 from: http://www.rheingold.com/vc/book/.
Rheingold, H. (1993b). “A slice of life in my virtual community”. In L. M. Harasim (ed), Global Networks: Computers and International Communication. Cambridge, MA: MIT Press.
Riffe, D., Lacy, S. & Fico, F. (1998). Analyzing Media Messages: Quantitative Content Analysis. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Risku, H. & Dickinson, A. (2009). “Translators as networkers: the role of virtual communities”. In Hermes: Journal of Language and Communication Studies, vol. 42, 49-70. Last retrieved on 28/06/2011 from: http://download2.hermes.asb.dk/archive/2009/Hermes42.html.
Robson, C. (2002). Real World Research: A resource for social scientists and practitioner researchers. Madden, MA: Blackwell.
Rogers, M. (2006). “How do specialist translators research their terminology? A case study approach with a historical perspective”. In M. Gotti and S. Šarčević (eds), Insights into Specialized Translation, 329-345. Bern: Peter Lang.
Rourke, L., Anderson, T., Garrison, D. R. & Archer, W. (2001). “Methodological issues in the content analysis of computer conference transcripts”. In International Journal of Artificial Intelligence in Education, vol. 12, 11. Last retrieved on 09/08/2011 from: http://hal.archives-ouvertes.fr/docs/00/19/73/19/PDF/rourke01.pdf.
Rourke, L. & Anderson, T. (2004). “Validity in quantitative content analysis”. In Educational Technology Research and Development, vol. 52 (1), 5-18. Last retrieved on 22/06/2011 from: http://goo.gl/nrbvR.
Schrire, S. (2006). “Knowledge building in asynchronous discussion groups: Going beyond quantitative analysis”. In Computers and Education, vol. 46, issue 1, 49-70. Last retrieved on 20/05/2011 from: http://goo.gl/a11Ax [EASE login required].
Schuler, D. (1996). New Community Networks: Wired for Change. New York: ACM Press.
Stahl, G. (2003). “Communication and learning in online collaboration”. Paper presented at GROUP_03 conference, Sannibel Island, Florida. Last retrieved on 16/08/2011 from: http://gerrystahl.net/publications/conferences/2003/group/group03.doc.
Strijbos, J. W., Martens, R. L., Prins, F. J. & Jochems, W. M. G. (2006). “Content analysis: What are they talking about?”. In Computers and Education, vol. 46, issue 1, January 2006, 29-48.
Typaldos, C. (2000). “Community standards”. Interview by Katharine Mieszkowski in Fast Company, September 2000. Last retrieved on 29/06/2011 from: http://www.fastcompany.com/magazine/38/ideazone.html.
Valeontis, Κ. & Mantzari, Ε. (2006). «H γλωσσική διάσταση της ορολογίας: Αρχές και μέθοδοι σχηματισμού των όρων» [“The linguistic dimension of terminology: Principles and methods of term formation”]. Paper presented at the 1st Athens Translation and Interpretation Conference. Last retrieved on 13/05/2011 from: http://translation.hau.gr/telamon/files/HAU-speechValeontisMantzari_GR.pdf.
Wang, Y. (2004). “Distance language learning: Interactivity and fourth-generation
Internet-based videoconferencing”. In CALICO Journal, vol. 21 (2), 373-395. Last retrieved on 22/04/2011 from: https://calico.org/html/article_277.pdf.
Weber, R. P. (1990). Basic Content Analysis. Newburry Park, CA: Sage.
Wellman, B. & Gullia, M. (1999). “Virtual communities as communities: Net surfers don't ride alone”. In M. Smith and P.Kollock (eds), Communities in Cyberspace, 163-190. New York: Routledge. Last retrieved on 25/09/2011 from: http://goo.gl/gLU0Q.
Wenger, E. (1999). “Communities of practice: the key to knowledge strategy”. In Lesser, E. L., Fontaine, M. A. and Slusher, J. A. (eds), Knowledge and Communities, 2000, 3-20. Boston: Butterworth-Heinemann.
Wright, S. E. & Wright, L. D. (1997). “Terminology management for technical translation”. In Wright, S. E. and Budin, G. (eds), Handbook of Terminology Management, vol. I, Basic Aspects of Terminology Management, 2001. Amsterdam: John Benjamins.
(SLIDESHARE LINK)
«Τα μεταφραστικά φόρουμ στο Διαδίκτυο ως εργαλεία ορολογικής έρευνας και τεκμηρίωσης»
Βασίλης Μπαμπούρης - Κέντρο Εκπαίδευσης Μεταφραστών meta|φραση
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Είναι γνωστό σε όλους μας ότι τις τελευταίες δύο δεκαετίες η Πληροφορική και το Διαδίκτυο έφεραν μια αλλαγή επιστημονικού παραδείγματος στη μεταφραστική διαδικασία, αλλαγή η οποία βρίσκεται ακόμα σε εξέλιξη. Ένας τομέας στον οποίο είναι ιδιαίτερα εμφανής αυτή η αλλαγή είναι η ορολογική έρευνα και τεκμηρίωση. Ενώ στο παρελθόν ο μεταφραστής που ήθελε να βρει την ακριβή μετάφραση ενός όρου βασιζόταν κυρίως στις γνώσεις του, στα έντυπα λεξικά του και στις γνωριμίες του με ειδικούς, σήμερα ο μεταφραστής (εκπαιδευόμενος, ερασιτέχνης ή επαγγελματίας) έχει πρόσβαση σε τεράστιες ορολογικές βάσεις (όπως η ΙΑΤΕ) και σε λεξικά με εκατομμύρια λήμματα (όπως το GLOSBE). Όμως, στη δουλειά μας αρκετά συχνά συναντάμε προβληματικούς όρους για τους οποίους τα θαυμαστά αυτά μέσα δεν μας δίνουν ικανοποιητικές απαντήσεις: όρους σπάνιους, ορολογικούς νεολογισμούς, όρους με προβληματικές μεταφράσεις ή με πολλές αλλά μη καθιερωμένες μεταφράσεις – και τότε καταφεύγουμε στα μεταφραστικά φόρουμ.
Τα φόρουμ, δηλαδή οι ιστότοποι όπου τα μέλη συμμετέχουν σε συζητήσεις (νήματα) για θέματα κοινού ενδιαφέροντος ανταλλάσσοντας μηνύματα (αναρτήσεις) έχουν δώσει μια κοινωνική διάσταση στο κατά παράδοση μοναχικό επάγγελμα του μεταφραστή, δημιουργώντας έντονη αίσθηση κοινωνικής αλληλεπίδρασης. Πολλοί μεταφραστές γίνονται μέλη φόρουμ όπως η Lexilogia, το Translatum ή το φόρουμ της πλατφόρμας ProZ, για να ζητήσουν ορολογική βοήθεια από άλλα μέλη – και παρά το μεγάλο βαθμό ανταγωνισμού στη μεταφραστική αγορά, σημαντικό ποσοστό των νημάτων ενός φόρουμ ανήκουν σε αυτό το μοτίβο αλληλοβοήθειας.
Ένα ερώτημα του τύπου «Πώς μεταφράζουμε τον όρο Χ;» ορισμένες φορές καλύπτεται με ένα απλό απαντητικό μήνυμα, ενώ άλλες αποτελεί έναυσμα για μια εκτενή συζήτηση για διάφορες πιθανές αποδόσεις προτού τα μέλη καταλήξουν μέσω άτυπης ψηφοφορίας σε μια κοινώς (ή σχετικά κοινώς) αποδεκτή λύση, την οποία ο ερωτήσας οφείλει –κατά το savoir faire των φόρουμ– να γράψει στο θέμα του αρχικού μηνύματος του νήματος, ώστε όποιος αναζητήσει στο μέλλον τον ίδιο όρο, να μη χρειαστεί να διαβάσει ολόκληρο το νήμα.
Άλλες φορές, η συζήτηση δεν οδηγεί σε λύση και το ερώτημα παραμένει αναπάντητο.
Τις απαντήσεις τις χρησιμοποιούν σε πρώτη φάση οι ερωτήσαντες στις μεταφράσεις τους, αλλά σε μεταγενέστερη φάση άλλοι χρήστες του Διαδικτύου (μεταφραστές, φοιτητές, δημοσιογράφοι, συγγραφείς κ.λπ.) όταν η έρευνά τους για έναν όρο τούς οδηγεί στις συζητήσεις των φόρουμ. Έτσι, υπό μια έννοια, τα μεταφραστικά φόρουμ, με τις χιλιάδες αρχειοθετημένες συζητήσεις τους σχετικά με την απόδοση όρων στην τάδε ή τη δείνα γλώσσα, λειτουργούν πλέον ως άτυπα διαδικτυακά εξειδικευμένα λεξικά τόσο για τους μεταφραστές όσο και για το ευρύ κοινό.
ΣΤΟΧΟΣ ΚΑΙ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ
Ο στόχος της έρευνας ήταν διπλός:
α) η εξέταση των δύο ελληνικών μεταφραστικών φόρουμ Translatum και Lexilogia ως εργαλείων ορολογικής έρευνας και τεκμηρίωσης, καθώς και ο εντοπισμός πιθανών προβλημάτων και μειονεκτημάτων της χρήσης τους και
β) η διατύπωση βελτιωτικών προτάσεων για τη λήψη πιο αξιόπιστων απαντήσεων σε ορολογικά ερωτήματα.
Για να επιτευχθούν αυτοί οι στόχοι, χρειάστηκε να θέσουμε ποικίλα ερωτήματα, τα οποία θα δούμε αργότερα, μαζί με τα ευρήματα.
Υπάρχουν σημαντικοί λόγοι για τους οποίους ήταν σημαντικό να εκπονηθεί η έρευνα αυτή:
α) Παρότι τα μεταφραστικά φόρουμ χρησιμοποιούνται για ορολογική έρευνα εδώ και περίπου 10 χρόνια, μέχρι πρόσφατα δεν είχε γίνει καμία σχετική μελέτη παγκοσμίως.
β) Η συχνότητα χρήσης των φόρουμ αναμένεται να αυξάνεται διαρκώς, καθώς οι μεταφραστές θα εγκαταλείπουν τα ογκώδη έντυπα λεξικά προς χάριν των πιο εύχρηστων ψηφιακών πόρων και της συλλογικής γνώσης των εικονικών κοινοτήτων.
γ) Η υιοθέτηση των προτάσεων της έρευνας θα οδηγήσει στην αύξηση του ποσοστού ακρίβειας στις ορολογικές αποδόσεις που προσφέρουν τα μέλη των φόρουμ – και είναι περιττό να αναπτύξουμε τη σημασία της ακρίβειας στη μετάφραση τεχνικών όρων .
δ) Ο κώδικας PHP των φόρουμ είναι ιδιαίτερα φιλικός προς τις μηχανές αναζήτησης κι έτσι αν κανείς αναζητήσει π.χ. στο Google έναν όρο που έχει συζητηθεί στα φόρουμ, θα δει στις πρώτες θέσεις των αποτελεσμάτων το αντίστοιχο νήμα με τη μετάφραση του όρου και –λόγω των συχνά πιεστικών προθεσμιών αλλά και του νόμου της ήσσονος προσπαθείας– είναι πιθανόν να τη χρησιμοποιήσει χωρίς περαιτέρω έρευνα. Αυτό σημαίνει ότι η ορολογική συζήτηση που γίνεται στα φόρουμ είναι πολύ πιθανόν να επηρεάζει τις μεταφράσεις συναδέλφων ή ερασιτεχνών που δεν χρησιμοποιούν τα φόρουμ.
Για τα Ερωτήματα και τα Ευρήματα της έρευνας, δείτε την παρουσίαση:
«Τα μεταφραστικά φόρουμ στο Διαδίκτυο ως εργαλεία ορολογικής έρευνας και τεκμηρίωσης»
Βασίλης Μπαμπούρης - Κέντρο Εκπαίδευσης Μεταφραστών meta|φραση
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Anderson, T., Rourke, L., Garrison, D. R. & Archer, W. (2001). “Assessing teaching presence in a computer conference context”. In Journal of Asynchronous Learning Networks, vol. 5, issue 2, September 2001.
Antia, B. E., Budin, G., Picht, H., Rogers, M., Schmitz, K. D. & Wright, S. E. (2005). “Shaping translation: A view from terminology research”. In Meta: journal des traducteurs / Meta: Translators' Journal, vol. 50, n. 4. Last retrieved on 20/10/2011 from: http://www.erudit.org/revue/meta/2005/v50/n4/019907ar.pdf.
Anonymous (2010). “Computer-translated Rx labels often have errors”. In Healthbeat, Monday, April 12, 2010. Last retrieved on 23/04/2011 from: http://abclocal.go.com/wls/story?section=news/healthandid=7381330.
Bampiniotis, Y. (1993). «H γλωσσική πλευρά των επιστημονικών όρων» [“The linguistic aspect of scientific terms”]. Published in TO BHMA newspaper, 23/05/1993.
Bell, D. (2001). “Community and cyberculture”. In D. Bell (2001) An Introduction to Cybercultures. Abingdon: Routledge.
Berelson, B. (1952). Content Analysis in Communications Research. New York: Free Press.
Biel, L. (2008). “Legal terminology in translation practice: dictionaries, Googling or discussion forums?” In SKASE Journal of Translation and Interpretation, vol. 3, no. 1. Last retrieved on 20/10/2011 from: http://www.skase.sk/Volumes/JTI03/pdf_doc/BielLucja.pdf.
Blanchard, A. & Horan, T. (1998). “Virtual communities and social capital”. In Social Science Computer Review, vol. 16 (3), 293-307. Last retrieved on 02/07/2011 from: http://goo.gl/5nQl2.
Bononno, R. (2000). “Terminology for Translators – An Implementation of ISO 12620”. In Meta: journal des traducteurs / Meta: Translators’ Journal, vol. 45, no. 4, 646-669. Last retrieved on 12/08/2011 from: http://id.erudit.org/iderudit/002101ar.pdf.
Burnett, G. (2000). “Information exchange in virtual communities: a typology”. In Information Research, vol. 5 (4). Last retrieved on 02/04/2011 from: http://informationr.net/ir/5-4/paper82.html.
Busha, C. H. & Harter, S. P. (1980). Research Methods in Librarianship: Techniques and Interpretation. New York: Academic Press.
Bowker, L. (2003). “Terminology tools for translators”. In H. L. Somers (ed), Computers and Translation: A Translator's Guide. Amsterdam: John Benjamins.
Dey, I. (1993). “Creating categories”. In Qualitative Data Analysis: A User-Friendly Guide for
Social Scientists. London and New York: Routledge.
De Wever, B., Schellens, T., Valcke, M. & Van Keer, H. (2006). “Content analysis schemes to analyze transcripts of online asynchronous discussion groups: a review”. In Computers and Education, vol. 46, issue 1, January 2006, 6-28.
Dickinson, A. (2002). “Knowledge sharing in cyberspace: virtual knowledge communities”. In Practical Aspects of Knowledge Management: Lecture Notes in Computer Science, vol. 2569/2002, 457-471. Last retrieved on 04/05/2011 from: http://goo.gl/OvK0w.
Elo, S. & Kyngäs, H. (2008). “The qualitative content analysis process”. In Journal of Advanced Nursing, vol. 62 (1), 107–115. Last retrieved on 15/08/2011 from: http://academic.csuohio.edu/kneuendorf/c63309/ArticlesFromClassMembers/Amy.pdf.
Enriquez, J. G. (2009) “Discontent with content analysis of online transcripts”. In ALT-J: Research in Learning Technology, vol. 17, no 2, 101-113.
Garrison, D. R., Anderson, T. & Archer, W. (2000). “Critical inquiry in a text-based environment: Computer conferencing in higher education”. In The Internet and Higher Education, vol. 2 (2-3), 87–105. Last retrieved on 28/07/2011 from: http://goo.gl/rRbfl.
Garrison, D. R., Anderson, T. & Archer, W. (2001). “Critical thinking, cognitive presence and computer conferencing in distance education”. In American Journal of Distance Education, vol. 15 (1), 7–23. Last retrieved on 28/07/2011 from: http://communityofinquiry.com/sites/communityofinquiry.com/files/CogPres_Final.pdf.
Gill, P. J. (2001). “In depth: Something in common”. In Knowledge Management magazine, October 2001.
Golafshani, N. (2003). “Understanding reliability and validity in qualitative research”. In The Qualitative Report, vol. 8 (4), 598. Last retrieved on 09/08/2011 from: http://www.nova.edu/ssss/QR/QR8-4/golafshani.pdf.
Gunawardena, C. N., Lowe, C. A. & Anderson, T. (1997). “Analysis of global online debate and the development of an interaction analysis model for examining social construction of knowledge in computer conferencing”. In Journal of Educational Computing Research, vol. 17 (4), 397-431.
Harasim, L., Hiltz, S. R., Teles, L. & Turoff, M. (1995). Learning Networks: A Field Guide to Teaching and Learning Online. Cambridge, MA: MIT Press.
Harsham P. (1984). “A misinterpreted word worth $71 million”. In Journal of Medical Economics, vol. 61, June 1984, 289-292.
Henri, F. (1992). “Computer conferencing and content analysis”. In A. R. Kaye (ed), Collaborative Learning through Computer Conferencing (2002), 117–136. Berlin: Springer.
Holsti, O. R. (1969). Content Analysis for the Social Sciences and Humanities. Reading, MA: Addison-Wesley.
Hsieh, H. & Shannon, S. E. (2005). “Three approaches to qualitative content analysis”. In Qualitative Health Research, vol. 15, 1277. Last retrieved on 09/09/2011 from: http://qhr.sagepub.com/content/15/9/1277.
Krippendorff, K. (2004). Content Analysis: An Introduction to its Methodology (2nd edition). Thousand Oaks, CA: Sage.
Kollock, P. & Smith, M. (1996). “Managing the virtual commons: Cooperation and conflict in computer communities”. In S. Herring (ed), Computer-Mediated Communication: Linguistic, Social and Cross-Cultural Perspectives. Amsterdam: John Benjamins. Last retrieved on 02/10/2011 from: http://www.sscnet.ucla.edu/soc/csoc/papers/virtcomm/.
Lacroix, K. (2010). “Translators and ad hoc terminology research in the 21st century”. In Termium Plus, vol. 7, no. 4, 28. Last retrieved on 30/09/2011 from: http://goo.gl/Hha11.
Lee-Baldwin, J. (2005). “Asynchronous discussion forums: a closer look at the structure, focus and group dynamics that facilitate reflective thinking”. In Contemporary Issues in Technology and Teacher Education, vol. 5 (1), 93-115. Last retrieved on 09/07/2011 from: http://www.editlib.org/f/5409.
Marra, R. M., Moore, J. L. & Klimczak, A. K. (2004). “Content analysis of online discussion forums: a comparative analysis of protocols”. In Educational Technology Research and Development, vol. 52, no. 2, 23-40. Last retrieved on 19/06/2011 from: http://goo.gl/GVyvn.
Mayring, P. (2000; revised 2009). “Qualitative content analysis”. In Forum Qualitative Sozialforschung / Forum: Qualitative Social Research, vol. 1, no. 2. Last retrieved on 13/05/2011 from: http://www.qualitative-esearch.net/index.php/fqs/article/view/1089/2385.
Mazur, J. (2004). “Conversation analysis for educational technologists: theoretical and methodological issues for researching the structures, processes and meaning of on-line talk”. In D. H. Jonassen (ed), Handbook for Research in Educational Communications and Technology, 2nd Edition. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Naidu, S. & Järvelä, S. (2006). “Analyzing CMC content for what?” In Computers and Education, vol. 46, issue 1, January 2006, 96-103. Last retrieved on 05/11/2011 from: http://goo.gl/83BD9 [EASE login required].
Neuendorf, K. A. (2002). The Content Analysis Guidebook. Thousand Oaks, CA: Sage.
Newman, D. R., Webb, B. & Cochrane, C. (1995). “A content analysis method to measure critical thinking in face-to-face and computer supported group learning”. In Interpersonal Computing and Technology, vol. 3, no. 2, 56-77. Last retrieved on 15/0711 from: http://www.qub.ac.uk/mgt/papers/methods/contpap.html.
O'Hagan, M. & Ashworth, D. (2002). Translation Mediated Communication in a Digital World: Facing the Challenges of Globalization and Localization. Clevendon: Multilingual Matters.
Pym, A. D. (2004). “Text and risk in translation”. In M. Sidiropoulou and A. Papaconstantinou (eds), Choice and Difference in Translation: The Specifics of Transfer (2004). Athens: University of Athens publications.
Rheingold, H. (1993a). The Virtual Community: Homesteading on the Electronic Frontier (online version). Last retrieved on 21/05/2011 from: http://www.rheingold.com/vc/book/.
Rheingold, H. (1993b). “A slice of life in my virtual community”. In L. M. Harasim (ed), Global Networks: Computers and International Communication. Cambridge, MA: MIT Press.
Riffe, D., Lacy, S. & Fico, F. (1998). Analyzing Media Messages: Quantitative Content Analysis. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
Risku, H. & Dickinson, A. (2009). “Translators as networkers: the role of virtual communities”. In Hermes: Journal of Language and Communication Studies, vol. 42, 49-70. Last retrieved on 28/06/2011 from: http://download2.hermes.asb.dk/archive/2009/Hermes42.html.
Robson, C. (2002). Real World Research: A resource for social scientists and practitioner researchers. Madden, MA: Blackwell.
Rogers, M. (2006). “How do specialist translators research their terminology? A case study approach with a historical perspective”. In M. Gotti and S. Šarčević (eds), Insights into Specialized Translation, 329-345. Bern: Peter Lang.
Rourke, L., Anderson, T., Garrison, D. R. & Archer, W. (2001). “Methodological issues in the content analysis of computer conference transcripts”. In International Journal of Artificial Intelligence in Education, vol. 12, 11. Last retrieved on 09/08/2011 from: http://hal.archives-ouvertes.fr/docs/00/19/73/19/PDF/rourke01.pdf.
Rourke, L. & Anderson, T. (2004). “Validity in quantitative content analysis”. In Educational Technology Research and Development, vol. 52 (1), 5-18. Last retrieved on 22/06/2011 from: http://goo.gl/nrbvR.
Schrire, S. (2006). “Knowledge building in asynchronous discussion groups: Going beyond quantitative analysis”. In Computers and Education, vol. 46, issue 1, 49-70. Last retrieved on 20/05/2011 from: http://goo.gl/a11Ax [EASE login required].
Schuler, D. (1996). New Community Networks: Wired for Change. New York: ACM Press.
Stahl, G. (2003). “Communication and learning in online collaboration”. Paper presented at GROUP_03 conference, Sannibel Island, Florida. Last retrieved on 16/08/2011 from: http://gerrystahl.net/publications/conferences/2003/group/group03.doc.
Strijbos, J. W., Martens, R. L., Prins, F. J. & Jochems, W. M. G. (2006). “Content analysis: What are they talking about?”. In Computers and Education, vol. 46, issue 1, January 2006, 29-48.
Typaldos, C. (2000). “Community standards”. Interview by Katharine Mieszkowski in Fast Company, September 2000. Last retrieved on 29/06/2011 from: http://www.fastcompany.com/magazine/38/ideazone.html.
Valeontis, Κ. & Mantzari, Ε. (2006). «H γλωσσική διάσταση της ορολογίας: Αρχές και μέθοδοι σχηματισμού των όρων» [“The linguistic dimension of terminology: Principles and methods of term formation”]. Paper presented at the 1st Athens Translation and Interpretation Conference. Last retrieved on 13/05/2011 from: http://translation.hau.gr/telamon/files/HAU-speechValeontisMantzari_GR.pdf.
Wang, Y. (2004). “Distance language learning: Interactivity and fourth-generation
Internet-based videoconferencing”. In CALICO Journal, vol. 21 (2), 373-395. Last retrieved on 22/04/2011 from: https://calico.org/html/article_277.pdf.
Weber, R. P. (1990). Basic Content Analysis. Newburry Park, CA: Sage.
Wellman, B. & Gullia, M. (1999). “Virtual communities as communities: Net surfers don't ride alone”. In M. Smith and P.Kollock (eds), Communities in Cyberspace, 163-190. New York: Routledge. Last retrieved on 25/09/2011 from: http://goo.gl/gLU0Q.
Wenger, E. (1999). “Communities of practice: the key to knowledge strategy”. In Lesser, E. L., Fontaine, M. A. and Slusher, J. A. (eds), Knowledge and Communities, 2000, 3-20. Boston: Butterworth-Heinemann.
Wright, S. E. & Wright, L. D. (1997). “Terminology management for technical translation”. In Wright, S. E. and Budin, G. (eds), Handbook of Terminology Management, vol. I, Basic Aspects of Terminology Management, 2001. Amsterdam: John Benjamins.
