Ελληνομέτρης και γραικύλοι

nickel

Administrator
Staff member
You have been weighed.
You've been measured.
And you absolutely...
...have been found wanting.

Αυτό το χαρακτηριστικό κομμάτι από τους διαλόγους τού Knight’s Tale (ελληνικός τίτλος: Θρύλος ενός ιππότη) μου θύμισε ο τίτλος Ελληνομέτρης, τον οποίο θα βρείτε στο διαδίκτυο να κοσμεί τον Χρήστο Γιανναρά και ο οποίος, σύμφωνα με τις εκεί πληροφορίες, είναι λεξιπλασία του δημοσιογράφου Μανώλη Βασιλάκη.

Σύμφωνα με αυτόν το χαρακτηρισμό, ο κ. Γιανναράς έχει κάποια μεζούρα με την οποία μετράει την ελληνοπρέπεια διάφορων δημόσιων προσώπων. Αν βρεθεί λειψό στο μέτρημα το δημόσιο πρόσωπο, θα του αποδοθεί ο τίτλος «γραικύλος» ή άλλος παρεμφερής.

Γραικύλος, Graeculus, ήταν για τους Ρωμαίους ο μηδαμινός και τιποτένιος Γραικός· χρησιμοποιούσαν συχνά τον όρο για να χαρακτηρίσουν τους ελληνίζοντες Ρωμαίους. Εμείς τον χρησιμοποιούμε για τον Έλληνα «που είναι ανάξιος τής εθνικής του παράδοσης, ο ξεπεσμένος, παρηκμασμένος Έλληνας, που είναι συνήθως δουλοπρεπής προς τους ξένους» (ΛΝΕΓ).

Greekling ο γραικύλος στην αγγλική. Αλλά ο Ελληνομέτρης; Assessor of Greekness;

Δεν θα σας στείλω στο μπλογκ του Σαραντάκου να διαβάσετε για τον Ελληνομέτρη Γιανναρά και τα σαρδάμ του ΓΑΠ. Πολύ πιο διασκεδαστική είναι η ταινία. Υπάρχει ολόκληρη στο youtube. Μετά το θάνατο του Χιθ Λέτζερ, πρέπει να θεωρείται καλτ. Το παρακάτω δεκάλεπτο σχεδόν απόσπασμα είναι το τελευταίο της ταινίας και περιέχει την έκβαση της κονταρομαχίας όπου (ακολουθεί σπόιλερ, το οποίο ισχύει για 18.963 ταινίες) ο καλός νικάει. Αν έχετε δει την ταινία σε κανάλι, αφήστε το βιντεάκι να παίξει μέχρι τέλους, να περάσουν δηλαδή τα «γράμματα», και… απολαύστε. (Όχι, δεν αποτελεί σχόλιο για το σπορ της ελληνομετρίας.)

 
Για το θέμα του χαρακτηρισμού "γραικύλος" αντιγράφω, ουσιαστικά, παλαιότερό σχόλιό μου στο ιστολόγιο του sarant (http://sarantakos.wordpress.com/2009/04/03/autophaulism/#comments):

Οι Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν τον όρο “Γραικύλος” με δύο σημασίες: αφενός, για να μειώσουν τους εντελώς εξελληνισμένους συμπολίτες τους (χρήση που σαφώς κυριαρχεί στα ύστερα χρόνια της δημοκρατίας και στην εποχή της αυτοκρατορίας), και, αφετέρου, για να μειώσουν τους Έλληνες, παρουσιάζοντάς τους ως μικροπρεπείς, πανούργους, ανθρώπους που δεν τηρούν τις υποσχέσεις τους κ.ο.κ. Η δεύτερη χρήση εντάσσεται στα συνήθη στερεότυπα με τα οποία η ρωμαϊκή προπαγάνδα (όπως παλαιότερα και η ελληνική) προσπαθούσε να μειώσει τους άλλους λαούς και να εξυψώσει έμμεσα την αξία των Ρωμαίων. Άλλωστε εκτός από τον Γραικύλο υπήρχε και ο “Poenulus”, αντίστοιχος μειωτικός όρος για τους Καρχηδόνιους (υπάρχει και ομώνυμη κωμωδία του Πλαύτου). Προσωπικά, νομίζω ότι η χρήση αυτή (η μειωτική για τους Έλληνες) προϋπήρχε της άλλης και ανάγεται ήδη στα τέλη του 3ου-αρχές του 2ου π.Χ. αι. (Β΄Μακεδονικός πόλεμος, πόλεμος κατά του Αντίοχου, όταν η Ρώμη αναμιγνύεται στα ελληνικά πράγματα και οι σχέσεις της με τα ελληνιστικά βασίλεια γίνονται στενότερες).
 
You have been weighed.
You've been measured.
And you absolutely...
...have been found wanting.

Κι εδώ ας μου επιτραπεί να σημειώσω ότι η πηγή του συγκεκριμένου αποσπάσματος είναι το Βιβλίο του Δανιήλ (5:27) και αναφέρεται στη μυστηριώδη γραφή "μανή, θέκελ, φάρες" που μόνο ο Δανιήλ μπόρεσε να αποκρυπτογραφήσει και από την οποία μας έχει έρθει και ο αγγλικός ιδιωματισμός the writing on the wall.

27 TEKEL; Thou art weighed in the balances, and art found wanting. (King James)

27 ΘΕΚΕΛ ΕΖΥΓΙΣΘΗΣ ΕΝ ΤΗ ΠΛΑΣΤΙΓΓΙ ΚΑΙ ΕΥΡΕΘΗΣ ΕΛΛΙΠΗΣ (Βάμβας)
 
Top