κομπρεμί, κομπρομί

nickel

Administrator
Staff member
Από χτεσινό άρθρο του Λ. Καστανά:

Αλήθεια γιατί το ρεύμα των ΑΠΕ [ανανεώσιμων μορφών ενέργειας] είναι τόσο ακριβό όταν η πρώτη ύλη είναι δωρεάν και δεν υπάρχουν και εργατικά; Μήπως, λέω μήπως, υπάρχει κάποιο κομπρεμί;
http://mhmadas.blogspot.gr/2014/07/blog-post_7.html?spref=fb

Το κομπρεμί κυκλοφορεί στα μεταπολεμικά χρόνια. Υπάρχει στο slang.gr από το 2008 και έγραψε γι' αυτό ο Σαραντάκος το 2010:

Πάμε τώρα στο κομπρεμί. Τη λέξη τη θυμήθηκα γιατί την ανέφερε χτες η Αλέκα Παπαρήγα, η οποία, ενόψει των δημοτικών εκλογών (ή τώρα πρέπει να τις λέμε αυτοδιοικητικές; ) έκανε λόγο για “κομπρεμί μπροστά στον πρώτο και τον δεύτερο γύρο”. Κομπρεμί είναι ο συμβιβασμός, ιδίως στο πολιτικό λεξιλόγιο, όμως ο απαράδεκτος συμβιβασμός, ο ηθικά κατακριτέος, που ισοδυναμεί με προδοσία ή υποχώρηση από τις αρχές. Ακόμα, κομπρεμί είναι η μυστική και υπόγεια και πιθανώς παράνομη συναλλαγή ή συνεννόηση. Η λέξη βέβαια είναι συχνή στο λεξιλόγιο του ασυμβίβαστου ΚΚΕ, αλλά χρησιμοποιείται επίσης από την ευρύτερη αριστερά, από τους ιντυμήδειους, αλλά και ακόμα πλατύτερα. Για παράδειγμα, στο slang.gr υπάρχει παράδειγμα χρήσης, όπου τη λέξη “κομπρεμί” τη χρησιμοποιεί (με την έννοια της ύποπτης συνεννόησης) ένας δημοσιογράφος της Ελευθεροτυπίας. Αν μάλιστα πιστέψουμε το ταλαιπωρημένο μου μνημονικό και το ψαχτήρι της Εθνικής Βιβλιοθήκης (και τα δυο έχουν τρύπες), η λέξη “κομπρεμί” δεν υπάρχει στον προπολεμικό Ριζοσπάστη. Δηλαδή, υποψιάζομαι, δεν είναι της ίδιας φουρνιάς με το προτσέσο και την αγκιτάτσια, ούτε τον ρεφορμιστή και τον λικβινταρισμό.

Πρώτη απορία, επομένως, αν ξέρει κανείς πώς και πότε ήρθε η λέξη στη γλώσσα μας. Και δεύτερη, γιατί άραγε δεν λέμε “κομπρομί”, αφού από το γαλλικό compromis φαίνεται να έχουμε δανειστεί τη λέξη. Τη δανειστήκαμε από άλλο μονοπάτι ή η τροπή του ο σε ε οφείλεται σε δικό μας φωνητικό νόμο;

http://sarantakos.wordpress.com/2010/09/17/gargoyle/

Στα γκουγκλοβιβλία θα βρούμε κομπρομί, ένα από το 1946. Θα το βρούμε και στον Βέλτσο:
Στη γλώσσα της αγοράς λοιπόν, έχουμε «κομπρομί» μεταξύ των επιχειρήσεων που συγκροτούν καρτέλ και διαμορφώνουν τις τιμές κατά το δοκούν (δηλαδή μας κλέβουν).
http://www.tovima.gr/opinions/article/?aid=474015

Αλλά δεν έχω συγκεκριμένη ερμηνεία για την παραφθορά. Ίσως να σκέφτονταν το... κομπρεσέρ.
 

drsiebenmal

HandyMod
Staff member
Ίσως πάλι να υπήρξε επηρεασμός από το σπάνιο, πια, κομπρενεβού («δεν καταλαβαίνετε;»), που ήταν αρκετά διαδεδομένο όταν η πρώτη ξένη γλώσσα της ελληνικής κοινωνίας ήταν τα γαλλικά (και από μουσική, το πιάνο).
 
Top