δουλειά δεν είχε ο διάολος = the devil finds work for idle hands to do

nickel

Administrator
Staff member
δουλειά δεν είχε ο διάολος... ή δουλειά δεν είχε ο διάβολος (το δεύτερο έχει το ΛΝΕΓ και σ' εκείνο το σημείο σταματά, χωρίς να προτείνει συνέχεια). Και ο ορισμός του:

για περιπτώσεις στις οποίες κάποιος ασχολείται με πράγματα επουσιώδη ή εξεζητημένα ενοχλώντας τους άλλους (συνήθ. επειδή δεν έχει τι άλλο να κάνει)

Οι πιο συνηθισμένες συμπληρώσεις:
... κι έδερνε τα παιδιά του
... κι απαύτωνε τα παιδιά του
... γαμούσε τα παιδιά του

Πιο παλιό ακόμα: Αργία μήτηρ πάσης κακίας.

Μου το ενέπνευσε η πρόταση για νέα αλλαγή του ονόματος του υπουργείου υγείας (από «Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης» που είναι σήμερα, αν δεν το ξέρατε, που είναι πολύ πιθανό να μην το ξέρατε — αν έμπαινε ερώτηση στον Εκατομμυριούχο, εγώ θα έχανα) σε «Υπουργείο Υγείας και Ασφάλισης Υγείας». Ποιος Όργουελ μάς έχει καταραστεί να παίζουμε συνέχεια με τα ονόματα; (Όχι ότι το υπουργείο δεν έχει δουλειά να κάνει...)

Το αγγλικό αντίστοιχο ξεκίνησε, διαβάζω, από τον δικό μας, τον άγιο Ιερώνυμο (τον προστάτη άγιο των μεταφραστών, αν δεν καταλάβατε), που είχε γράψει σε μια επιστολή: fac et aliquid operis, ut semper te diabolus inveniat occupatum («Κάνε κάτι ώστε ο διάβολος να σε βρίσκει πάντα απασχολημένο»). Η πορεία της παροιμίας, σύμφωνα με το Oxford Dictionary of Proverbs:

  • In Works of Labour or of Skill I would be busy too: For Satan finds some mischief still for idle Hands to do. [1715 I. Watts Divine Songs 29]
  • If the Devil find a Man idle, he'll set him on Work. [1721 J. Kelly Scottish Proverbs 221]
  • There is a homely proverb, which speaks a shrewd truth, that whoever the devil finds idle he will employ. ‥What but habitual idleness can hereditary wealth and titles produce? [1792 M. Wollstonecraft Vindication of Rights of Woman ix.]
  • Better keep busy, and the devil won't find so much for your idle hands to do. [1941 A. Updegraff Hills look Down iv.]
  • There is potential for such a large new intake to become bored. We all know who makes work for idle hands. [1997 Spectator 1 Nov. 25]
  • ‘I've slaved in your salt mines for twenty years without a day off.’ ‘You can have thirty minutes off.’ ‘Why didn't you give the poor soul more time off?’ ‘Idle hands work for the devil, Poulet.’ [2002 Washington Times 14 Mar. D6 (Crock comic strip)]
 
Top