metafrasi banner

Περί φούτμπολ

Καλημέρα! Υποτιτλίζω μια ταινία με φούτμπολ και μάλλον θα σας ρωτήσω πολλά πραγματάκια στις επόμενες ημέρες.
Και αρχίζουμε με το "hike!" που φωνάζουν στο ξεκίνημα. Βρήκα ότι λέγεται και snap και ότι είναι η γνωστή πάσα της μπάλας προς τα πίσω και πάνω, ανάμεσα απ' τα πόδια. Πώς να το πούμε; Πάμε; Πάνω; Πάσα; Πίσω; Πιάσε; Ή μήπως χάικ;
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Καλημέρα! Υποτιτλίζω μια ταινία με φούτμπολ και μάλλον θα σας ρωτήσω πολλά πραγματάκια στις επόμενες ημέρες.
Και αρχίζουμε με το "hike!" που φωνάζουν στο ξεκίνημα. Βρήκα ότι λέγεται και snap και ότι είναι η γνωστή πάσα της μπάλας προς τα πίσω και πάνω, ανάμεσα απ' τα πόδια. Πώς να το πούμε; Πάμε; Πάνω; Πάσα; Πίσω; Πιάσε; Ή μήπως χάικ;
Ξέρω ποια ταινία μεταφράζεις. ;-)
Εμένα η πρότασή μου είναι αυτή που είχα κάνει και όταν τέθηκε για πρώτη φορά το θέμα. Ότι αν παίζεται έστω και ελάχιστα το αμερικάνικο φούτμπολ στην Ελλάδα, σίγουρα θα χρησιμοποιούν αμετάφραστες όλες τις λέξεις.
Υπάρχει και σάιτ για τους Έλληνες οπαδούς του σπορ: https://nflgreece.gr Ίσως δεν βλάπτει να κάνεις κάποια επαφή εκεί και να μάθεις από πρώτο χέρι αν θέλουν να ακούνε μεταφρασμένους όρους ή όχι. (Και μετά να μας ενημερώσεις κι εμάς.)
 
Πολύ καλά τα λες. Και είμαι βέβαιη ότι στα αγγλικά θα τα λένε όλα μεταξύ τους. Μόνο που πρέπει να λάβω υπόψη μου και κάποιους άλλους παράγοντες. Ας πούμε δεν μπορώ να τα αφήσω στα αγγλικά, πρέπει έστω να τα μεταγράψω. Κάποια πράγματα δεν μπορούν να μείνουν αγγλικά, π.χ. δεν θα πω έντζοουν αλλά τελική ζώνη. Μετά είναι το μήκος της λέξης, π.χ. κουόρτερμπακ είναι πιο μακρύ απ' το πασαδόρος. Έπειτα καλό θα ήταν να καταλαβαίνουν (όσο γίνεται) και άνθρωποι που δεν ξέρουν από φούτμπολ αλλά απλώς βλέπουν μια ταινία. Οπότε κάπου θα πρέπει να βρω χρυσές τομές.

Και κάποια θα πρέπει μετά να το τσεκάρει όλο αυτό με γερακίσιο μάτι. ;)
 
Βάζω εδώ το πινακάκι με τις μέχρι τώρα επιλογές μου. Σχόλια ευπρόσδεκτα.
Τo έστειλα στο NFL Greece για να μου πουν τη γνώμη τους.
Θα ενημερώσω για τυχόν feedback.

ready - set - hikeέτοιμοι - θέσεις - χάικ(παράγγελμα)
hikeχάικ(παράγγελμα)
snapσναπ(ουσιαστικό)
huddleκύκλο(παράγγελμα)
breakμπρέικ(παράγγελμα)
break the huddleσπάστε τον κύκλο
fumbleπτώση / έπεσε
splitσπλιτ
downντάουν
touchdownτατς-ντάουν(η γραφή "τάτσνταουν" έχει πολλά σύμφωνα μαζί, ξενίζει οπτικά στα ελληνικά)
extra pointέξτρα πόντος
time outτάιμ άουτ
return manριτέρνερ
flat passχαμηλή πάσα
short passκοντινή πάσα
wideανοιχτά(παράγγελμα)
spread offenseανοιχτή επίθεση
endzoneτελική ζώνη
Wing-TWing-T(διάταξη παικτών)
 
Το huddle, ως παράγγελμα, μπορεί να είναι και «μαζευτείτε» ή «συγκεντρωθείτε» (ή ακόμα και «κάντε κύκλο»).
Αντίστοιχα το break the huddle μπορεί να γίνει «διαλυθείτε» ή «(δια)λύστε τον κύκλο» - το «σπάστε» μού φαίνεται μάλλον βίαιο :-)
Για το fumble, πώς φαίνεται ότι πέφτει η μπάλα και όχι ο παίκτης; Μήπως μπορούμε να βρούμε κάτι καλύτερο, π.χ. «χάσιμο» ή «εκφυγή» ή κάτι άλλο;
 
Έχω ήδη αναθεωρήσει τα περισσότερα. Αλλά θα τα βάλω αργότερα, αφού τελειώσω την ταινία.
 
Η απάντηση του NFL Greece:

Θα κάνουμε το καλύτερο δυνατό για να βοηθήσουμε. Απλώς, έχετε υπόψιν ότι κάποιες ορολογίες είναι αμιγώς στο πλαίσιο της αθλητικής γλώσσας, κι ίσως να μην είναι εύκολο να μεταφραστούν στην ελληνική.

Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να δώσουμε μια μικρή εξήγηση σε αυτούς τους όρους και να αφήσουμε κι εσάς να επιλέξετε την καλύτερη μετάφραση. Αν έχουμε παραλείψει κάτι, είναι επειδή συμφωνούμε με τη μετάφρασή σας.

ready set hike: Ουσιαστικά, αυτή είναι μια σειρά εντολών από τον quarterback που είναι χρονομετρημένες και πολύ προπονημενες, ώστε να ξέρει η επίθεση πότε να κινηθεί για να μην βγει οφσάιντ. Θα μπορούσε να μεταφραστεί ως "έτοιμοι στοιχηθείτε πάμε!".

Hike: το hike είναι μια από τις πολλές λέξεις που χρησιμοποιούν οι quarterbacks ως σινιαλο για να ξεκινήσει η επίθεση (άλλη μια πολύ γνωστή είναι το hut). "Πάμε" ή "εμπρός" είναι καλές μεταφράσεις.

Snap: Το snap είναι η πάσα της μπάλας από τον center στο quarterback, η πρώτη φάση της επίθεσης κατά 98% των περιπτώσεων. Επειδή είναι εντελώς φουτμπολικη ορολογία, ίσως είναι καλύτερα να αφεθεί ως σναπ.

Huddle: Ουσιαστικά είναι ο κύκλος που φτιάχνουν οι παίκτες της επίθεσης για συζητήσουν το play που θα κάνουν. Κύκλος, περίγυρος, όλα είναι καλά.

Break: Αυτό έχει διπλή σημασία. Break λένε όλοι οι επιθετικοί σε κάποιες περιπτώσεις μέσα στο huddle όταν έχουν κατανοήσει το πλάνο και δηλώνουν σύμφωνοι. Είναι ανάλογα πώς χρησιμοποιείται στην πρόταση. Αν είναι σκέτο, σημαίνει το παραπάνω, αν λένε "break the huddle" τότε σημαίνει ότι σπάνε τον κύκλο.

Fumble: fumble είναι η κατάσταση που ο παίκτης που έχει την κατοχή της μπάλας τη χάνει μετά από κάποια αμυντική ενέργεια ή δικό του λάθος. Ή το αφήνετε ως φαμπλ, ή το γράφετε απώλεια κατοχής.

Split: το σπλιτ έχει επίσης πολλές εξηγήσεις. Αν μιλάμε για split παικτών, σημαίνει ότι είναι δύο παίκτες που πηγαίνουν προς τα πλάγια του γηπέδου, κοντά στην εκτός περιοχή. Split είναι επίσης η απόσταση μεταξύ δύο Offensive linemen, των παικτών που προστατεύουν τον quarterback. Επίσης, split είναι κι ο αριθμός των plays στον οποίο ένας παίκτης είναι ενεργός (δεν είναι σε όλες τις φάσεις οι ίδιοι παίκτες, λόγω κούρασης, υπάρχει ροτεισον). Εξαρτάται πλήρως από το τι συμβαίνει σε εκείνη τη σκηνή για να το εξηγήσετε.

Down: οι προσπάθειες που έχει η επίθεση για να προχωρήσει στο γήπεδο προς την endzone. Το αφήνετε ως down ή το λέτε "προσπάθεια". Αν υπάρχει έκφραση πχ 1st down and 10, μεταφράζεται ως "πρώτη προσπάθεια και δέκα γιάρδες μακριά".

Touchdown: Χμμ. Σκοράρισμα είναι μια καλή εναλλακτική. Αν λέει ότι κάποιος scored a touchdown, μπορείτε να πείτε ότι σκόραρε.

Return man: μετά από ένα επιτυχημένο touchdown, η ομάδα που σκοράρει κλωτσάει την μπάλα στην αντίπαλη ομάδα, για να ξεκινήσει η ίδια την επίθεση της. Σαν λάκτισμα από τερματοφυλακα. Στην αντίπαλη πλευρά περιμένει ένας παίκτης να πιάσει τη μπάλα. Αυτός είναι ο return man, αυτός που επιστρέφει τη μπάλα. Δεν υπάρχει κατάλληλη μετάφραση για τη θέση.

Flat pass: Η flat πάσα είναι πάσα που δίνει ο quarterback σε παίκτη που βρίσκεται εκατέρωθεν του, είτε δεξιά είτε αριστερά. Μπορεί να μεταφραστεί ως "πλάγια πάσα".

Spread offence: Πράγματι, η spread offence είναι επίθεση που ουσιαστικά λέει στους επιθετικούς να ανοιχτουν κατά μήκος του γηπέδου για να υπάρχουν περισσότερες επιλογές.

Endzone: Αντίπαλη εστία είναι επίσης μια καλή μετάφραση, ή ζώνη σκοραρισματος.

Wing T formation: Α, ωραία επίθεση φαίνεται. :Ρ Η Wing T είναι μια διάταξη που ουσιαστικά χρησιμοποιεί τους tight ends (τους μεγαλόσωμους που πιάνουν τις μπάλες) ως έξτρα προστασία, κι έχει ως κύριους επιθετικούς αυτούς που τρέχουν με τη μπάλα. Μπορούμε να το μεταφράσουμε ως "Διάταξη με εξτρεμ Τ".
 
Αφού σκέφτηκα τα παραπάνω κι αφού ξαναείδα την ταινία, κατέληξα σε κάποιες αποδώσεις.
Πρόσθεσα και κάποιους άλλους όρους. Τα βάζω όλα στο παρακάτω πινακάκι, με δύο εναλλακτικές για ορισμένους όρους

ready - set - hikeέτοιμοι - θέσεις - πάμε(παράγγελμα)
hikeπάμε / χάικ(παράγγελμα)
snapσναπ(ουσιαστικό)
huddleκύκλο(παράγγελμα)
breakφύγαμε / μπρέικ(παράγγελμα)
break the huddleανοίξτε τον κύκλο
fumbleχάνω τη μπάλα / απώλεια κατοχής
splitπλάγια
downντάουν
touchdownσκοράρισμα / τατς-ντάουν(η γραφή "τάτσνταουν" έχει πολλά σύμφωνα μαζί, ξενίζει οπτικά στα ελληνικά)
extra pointέξτρα πόντος
time outτάιμ άουτ
return manριτέρνερ
flat passπλάγια πάσα
short passκοντινή πάσα
wideανοιχτά(παράγγελμα)
spread offenseανοιχτή επίθεση
endzoneτελική ζώνη / αντίπαλη εστία
Wing-Tδιάταξη με εξτρέμ Τ(διάταξη παικτών)
quarterbackκουόρτερμπακ / πασαδόρος
halfbackχάφμπακ
fullbackφούλμπακ
tackling / tackleτάκλιν / κάνω τάκλιν
punterσουτέρ
linemanλάινμαν
blockerμπλόκερ
shiftαλλαγή
playσύστημα
sidelineπλαϊνή γραμμή
 
Last edited by a moderator:
Νομίζω ότι linemen έχεις και στην άμυνα και στην επίθεση. Μήπως είναι καλύτερο το «παίκτης γραμμής»;
ΥΓ: το αστείο είναι ότι οι αμυντικοί linemen επιτίθενται (για να προλάβουν τον QB) και οι επιθετικοί linemen αμύνονται (για να τον προστατέψουν) :-)
 
Δεν ξέρω, θα το κοιτάξω. Μάλλον θα βάλω λάινμαν.

Στο αναμεταξύ λίγο ακόμη feedback από τον ειδικό:

Για το touchdown, μπορείτε να πείτε ότι "μπήκε στην αντίπαλη εστία" ή ότι "εισέβαλε στο τέρμα", αν θέλετε να αποφύγετε την απευθείας μετάφραση. Το γκολ, πράγματι, δεν ταιριάζει, καθότι δεν γίνεται με τα πόδια και παραπέμπει πολύ σε ποδόσφαιρο. No touchdown μπορείτε να πείτε ότι "ακυρώνεται η προσπάθεια".

Ελληνόφωνοι δεν υπάρχουν πολλοί, εκτός αν πάρετε υπόψιν τα ματς που κάνουμε μεταξύ μας ερασιτεχνικά! Και τότε και στην πρώτη περίπτωση, φωνάζουμε τις ορολογίες όπως είναι. "Χάικ", "χατ", δεν τις μεταφράζουμε όπως και το touchdown.
 
Last edited:

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Θα ξαναπώ εδώ την άποψή μου σχετικά με τη μετάφραση των όρων διάφορων αθλημάτων που είναι άγνωστα στην πατρίδα μας:

Πλην της περιπτώσεως να είναι ολυμπιακά αθλήματα και να έχουμε επίσημη μετάφραση, όπως π.χ. με το μπέιζμπολ, είμαι της γνώμης να μην επιχειρούμε να μεταφράσουμε όλους τους όρους. Μερικοί που είναι περιφραστικοί μεταφράζονται, αλλά άλλοι, όπως τα σύντομα παραγγέλματα, καλό θα είναι να μένουν αμετάφραστα, με απλή μεταγραφή. Το σκεπτικό μου είναι απλό: αν κάθε υποτιτλιστής μεταφράζει όλους τους όρους κατά βούληση, οι θεατές θα διαβάζουν διαφορετικές μεταφράσεις για το ίδιο πράγμα, και μερικές από αυτές δεν θα είναι ούτε ψαγμένες ούτε επιτυχημένες. Αν μένουν αμετάφραστα, θα μιλάμε κοινή γλώσσα.

Για παράδειγμα, θα πρότεινα να μην πούμε ούτε επιθετικό ούτε αμυντικό τον lineman, αλλά απλώς λάινμαν.
 
Συμφωνώ για τον λάινμαν και μάλιστα αν μπορεί κάποιος να το αλλάξει στο πινακάκι μου, καλά θα ήταν.
 

Alexandra

Super Moderator
Staff member
Αφήνω αυτό εδώ για να βρίσκεται. Η NFL Greece δεν διανοείται να μεταφράσει απολύτως τίποτα. Όλα στα αγγλικά, ούτε καν μεταγραφή.

 
Last edited by a moderator:
Top